What do you think?
Rate this book
The Story of Art
Renowned not only as the best concise introduction to art history, but also as a classic of art historical literature, this book reflects the vast knowledge, insights, and expertise of one of this century's greatest art historians and thinkers. Extensively illustrated, it treats the history of art -- both chronologically and geographically -- as a continuous unfolding story. Offers a vivid, enthusiastic, and interpretive narrative written in direct, straightforward language with technical terms always explained when they are introduced. KEY TOPICS: Focuses on the most significant works of Western art. Considers each work of art in its context: shows how art reflects the historical setting, the artist's intentions, and the values of that civilization, and how each artist built upon, or sometimes reacted against, the style of his/her predecessors. Contains chronological charts, maps, and notes on art books. Illustrates all works that are discussed. Features a new design with each illustration appearing on the same spread as the narrative that discusses it.
688 pages, Hardcover
First published January 1, 1950
About the author
E.H. Gombrich
108 books1,064 followersSir Ernst Hans Josef Gombrich, OM, CBE (30 March 1909 – 3 November 2001) was an Austrian-born art historian, who spent most of his working life in the United Kingdom.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 1,450 reviews
December 10, 2016
Reflecting on my reading year 2016, I came to think of books that have meant a lot to me over the past decades, and the first one that came to my mind was Gombrich’s excellent introduction to art history.
I will have to go back twenty years, half my life, to the year 1996. I am twenty years old, and just about to discover the pleasurable adventure called university. For Christmas, I receive a much longed-for gift card to buy books that “will help me in my studies”, and I stand in a bookstore, one of those exquisite, inexhaustible bookstores on several floors that German university cities provide, and I am browsing through options. I probably spend hours there. I can still feel the time pass, while I look, think, go through history, art, literature. I pick a book, then another one, and more still, until I have to bring one back. Gift card value is weighed against all these lovely, lovely possibilities.
At this moment in time, I own one Billy bookshelf, and it is not filled yet, as my children’s books and classics are left at my parents’ house. What do I pick? I don’t remember the fiction, but I do remember picking a “start of the term offer”, Mayersches Taschenlexikon, in 34 volumes, rarely used, as the internet takes over soon, and it is inconvenient to look up definitions by going through entries in alphabetical order. Some time between 1996 and now, it falls victim to one of our many moves between cities and countries. I don’t have it anymore. I bought it out of duty.
I choose one extravaganza: Gombrich. A German hardback copy, beautifully illustrated, taking a huge chunk of the gift card money. I start reading as soon as I come home. And almost magically, it opens up the world of art to me. I learn why Egyptians “walk like Egyptians”, I discover Rubens, Bernini, Raphael, Leonardo, and Delacroix,and Canova, Manet and Monet, and Picasso, Duchamp and, and, and...
I discover the world through a visual prism. Ever since then, Gombrich has followed my path. I soon come to read his more specialised works on form, function and symbolism in Renaissance art, I learn about his life, deeply influenced by 20th century history, and I keep going back to “The Story Of Art” whenever I need to take a step back and look at general ideas again.
And I steal my mother’s Swedish copy!
I want to read it aloud to my children, and they are only used to their father reading in German, and me in Swedish. So in order not to confuse them more than necessary in their Babylonian curse, I read it in Swedish, the stolen goods. And what a help that has been in the many museums around the world that my children have visited over the years. They recognise their “Gombrich” when they see it.
Two years ago, my eldest son wants a copy - in English, in order to be able to quote from it. And of course I can’t resist buying it for him, at a shop inside the British Museum. So we have three copies, and I would not be beyond buying one in French, at a shop in the Louvre, maybe, just for the silliness of owning a favourite in so many different shapes. For they are all slightly different in layout, but equally satisfying visually and textually.
I still recommend it to whoever wants a clear, concise, lovable account of the history starting with cave paintings in Lascaux, and moving forwards still, mirroring humanity in its need to express ideas, thoughts and feelings through the medium of art.
My children and I will now be reading A Little History of the World, which Gombrich wrote expressly for children, and YES - we read it in Swedish. And YES, we have it in English as well!
And NO - one Billy bookshelf is not even enough for our children’s books anymore!
This is The Story Of Lisa And The Story Of Art, to be continued...
I will have to go back twenty years, half my life, to the year 1996. I am twenty years old, and just about to discover the pleasurable adventure called university. For Christmas, I receive a much longed-for gift card to buy books that “will help me in my studies”, and I stand in a bookstore, one of those exquisite, inexhaustible bookstores on several floors that German university cities provide, and I am browsing through options. I probably spend hours there. I can still feel the time pass, while I look, think, go through history, art, literature. I pick a book, then another one, and more still, until I have to bring one back. Gift card value is weighed against all these lovely, lovely possibilities.
At this moment in time, I own one Billy bookshelf, and it is not filled yet, as my children’s books and classics are left at my parents’ house. What do I pick? I don’t remember the fiction, but I do remember picking a “start of the term offer”, Mayersches Taschenlexikon, in 34 volumes, rarely used, as the internet takes over soon, and it is inconvenient to look up definitions by going through entries in alphabetical order. Some time between 1996 and now, it falls victim to one of our many moves between cities and countries. I don’t have it anymore. I bought it out of duty.
I choose one extravaganza: Gombrich. A German hardback copy, beautifully illustrated, taking a huge chunk of the gift card money. I start reading as soon as I come home. And almost magically, it opens up the world of art to me. I learn why Egyptians “walk like Egyptians”, I discover Rubens, Bernini, Raphael, Leonardo, and Delacroix,and Canova, Manet and Monet, and Picasso, Duchamp and, and, and...
I discover the world through a visual prism. Ever since then, Gombrich has followed my path. I soon come to read his more specialised works on form, function and symbolism in Renaissance art, I learn about his life, deeply influenced by 20th century history, and I keep going back to “The Story Of Art” whenever I need to take a step back and look at general ideas again.
And I steal my mother’s Swedish copy!
I want to read it aloud to my children, and they are only used to their father reading in German, and me in Swedish. So in order not to confuse them more than necessary in their Babylonian curse, I read it in Swedish, the stolen goods. And what a help that has been in the many museums around the world that my children have visited over the years. They recognise their “Gombrich” when they see it.
Two years ago, my eldest son wants a copy - in English, in order to be able to quote from it. And of course I can’t resist buying it for him, at a shop inside the British Museum. So we have three copies, and I would not be beyond buying one in French, at a shop in the Louvre, maybe, just for the silliness of owning a favourite in so many different shapes. For they are all slightly different in layout, but equally satisfying visually and textually.
I still recommend it to whoever wants a clear, concise, lovable account of the history starting with cave paintings in Lascaux, and moving forwards still, mirroring humanity in its need to express ideas, thoughts and feelings through the medium of art.
My children and I will now be reading A Little History of the World, which Gombrich wrote expressly for children, and YES - we read it in Swedish. And YES, we have it in English as well!
And NO - one Billy bookshelf is not even enough for our children’s books anymore!
This is The Story Of Lisa And The Story Of Art, to be continued...
September 22, 2021
The Story of Art, Ernst Hans Gombrich (1909 - 2001)
The Story of Art, by E. H. Gombrich, is a survey of the history of art from ancient times to the modern era. First published in 1950 by Phaidon, the book is widely regarded both as a seminal work of criticism and as one of the most accessible introductions to the visual arts.
The book is divided into an introduction, 27 chapters each dealing with a defined time period of art history within one or several cultural/geographic contexts, and a concluding chapter summarizing the latest developments in visual arts.
تاریخ نخستین خوانش (تورق): ماه سپتامبر سال 2001میلادی
عنوان: تاریخ هنر؛ اثر: ارنست جان گامبریچ؛ مترجم: علی رامین؛ مشخصات نشر تهران، نشر نی، 1379، در 674ص، مصور بخشی رنگی، نقشه، نمودار، شابک چاپ پنجم در سال 1387؛ 9789643124700؛ وازه نامه دارد، نمایه، کتابنامه از ص 639، تا ص 647؛ موضوع تاریخ هنر از نویسندگان اتریش - سده 20م
فهرست مطالب: مقدمه (درباره ی هنر و هنرمندان)؛
یک- شگفتیهای آغازین (آدمیان پیش از تاریخ و ابتدایی؛ آمریکای کهن)؛
دو- هنر در خدمت جاودانگی (مصر، بینالنهرین، کرِت)؛
سه- بیداری بزرگ (یونان، سده های هفتم تا پنجم پیش از میلاد)؛
چهار- قلمرو زیبایی (یونان و جهان یونانی، سده ی چهارم پیش از میلاد تا سده ی اول پس از میلاد)؛
پنج- تسخیرکنندگان جهان (رومیها، بواییها، یهودیان و مسیحیان، سده های اول تا چهارم میلادی)؛
شش- انشعاب بزرگ (روم و بیزانس، سده ی پنجم تا سیزدهم میلادی)؛
هفت- نگاهی به شرق (جهان اسلام و چین، سده ی دوم تا سیزدهم میلادی)؛
هشت- هنر غرب در بوته آزمایش (اروپا، سده های شش تا یازدهم میلادی)؛
نه- کلیسای مبارز (سده ی دوازدهم میلادی)؛
ده- کلیسای پیروز (سده ی سیزدهم میلادی)؛
یازده-درباریان و شهرنشینان (سده ی چهاردهم میلادی)؛
دوازده-تسخیر واقعیت (نیمه اول سده ی پانزدهم میلادی)؛
سیزده-سنت و نوآوری (نیمه دوم سده ی پانزدهم میلادی در ایتالیا)؛
چهارده-سنت و نوآوری (سده ی پانزدهم میلادی در شمال اروپا)؛
پانزده-اوج هماهنگی (توسکانی و رم، اوایل سده ی شانزدهم میلادی)؛
شانزده-نور و رنگ (ونیز و شمال ایتالیا، اوایل سده ی شانزدهم میلادی)؛
هفده-گسترش رنسانس در شمال آلپ (آلمان و هلند، اوایل سده ی شانزدهم میلادی)؛
هجده-بحران هنر (اروپا، دوره متاخر سده ی شانزدهم میلادی)؛
نوزده-تنوع دیدگاهها (اروپای کاتولیک، نیمه نخست سده ی هفدهم میلادی)؛
بیست-آینه طبیعت (هلند در سده ی هفدهم میلادی)؛
بیست و یک-قدرت و شکوه: قسمت اول (ایتالیا، نیمه دوم سده ی هفدهم و هجدهم میلادی)؛
بیست و دو-قدرت و شکوه: قسمت دوم (فرانسه، آلمان و اتریش، نیمه دوم سده ی هفدهم میلادی و نیمه اول سده ی هجدهم میلادی)؛
بیست و سه-عصر خِرَد (انگلستان و فرانسه در سده ی هجدهم میلادی)؛
بیست و چهار-گسست سنت (انگلستان، آمریکا و فرانسه، نیمه دوم سده ی هجدهم و نیمه اول سده ی نوزدهم میلادی)؛
بیست و پنج-انقلاب پایدار (قرن نوزدهم میلادی)؛
بیست و شش-در جستجوی معیارهای نوین (اواخر سده ی نوزدهم میلادی)؛
بیست و هفت-هنر تجربی (نیمه نخست سده ی بیستم میلادی)؛
بیست و هشت-تاریخ بیانتها (پیروزی مدرنیسم)؛
توضیحات مترجم؛
واژهنامه؛
کتابشناسی؛
نمودارها و نقشهها؛
نمایه
تاریخ هنر گامبریچ، یکی از آثار گرانبهائی است که درباره ی هنر نگاشته شده؛ مدخلی برای ورود به دنیای هنر است، از نخستین تجربهٔ هنری انسان در نقش پردازی داخل غارها گرفته، تا واپسین آثار هنری امروز جهان را، به خوانشگر عرضه میکند
تاریخ بهنگام رسانی 30/08/1399هجری خورشدی؛ 30/06/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی
The Story of Art, by E. H. Gombrich, is a survey of the history of art from ancient times to the modern era. First published in 1950 by Phaidon, the book is widely regarded both as a seminal work of criticism and as one of the most accessible introductions to the visual arts.
The book is divided into an introduction, 27 chapters each dealing with a defined time period of art history within one or several cultural/geographic contexts, and a concluding chapter summarizing the latest developments in visual arts.
تاریخ نخستین خوانش (تورق): ماه سپتامبر سال 2001میلادی
عنوان: تاریخ هنر؛ اثر: ارنست جان گامبریچ؛ مترجم: علی رامین؛ مشخصات نشر تهران، نشر نی، 1379، در 674ص، مصور بخشی رنگی، نقشه، نمودار، شابک چاپ پنجم در سال 1387؛ 9789643124700؛ وازه نامه دارد، نمایه، کتابنامه از ص 639، تا ص 647؛ موضوع تاریخ هنر از نویسندگان اتریش - سده 20م
فهرست مطالب: مقدمه (درباره ی هنر و هنرمندان)؛
یک- شگفتیهای آغازین (آدمیان پیش از تاریخ و ابتدایی؛ آمریکای کهن)؛
دو- هنر در خدمت جاودانگی (مصر، بینالنهرین، کرِت)؛
سه- بیداری بزرگ (یونان، سده های هفتم تا پنجم پیش از میلاد)؛
چهار- قلمرو زیبایی (یونان و جهان یونانی، سده ی چهارم پیش از میلاد تا سده ی اول پس از میلاد)؛
پنج- تسخیرکنندگان جهان (رومیها، بواییها، یهودیان و مسیحیان، سده های اول تا چهارم میلادی)؛
شش- انشعاب بزرگ (روم و بیزانس، سده ی پنجم تا سیزدهم میلادی)؛
هفت- نگاهی به شرق (جهان اسلام و چین، سده ی دوم تا سیزدهم میلادی)؛
هشت- هنر غرب در بوته آزمایش (اروپا، سده های شش تا یازدهم میلادی)؛
نه- کلیسای مبارز (سده ی دوازدهم میلادی)؛
ده- کلیسای پیروز (سده ی سیزدهم میلادی)؛
یازده-درباریان و شهرنشینان (سده ی چهاردهم میلادی)؛
دوازده-تسخیر واقعیت (نیمه اول سده ی پانزدهم میلادی)؛
سیزده-سنت و نوآوری (نیمه دوم سده ی پانزدهم میلادی در ایتالیا)؛
چهارده-سنت و نوآوری (سده ی پانزدهم میلادی در شمال اروپا)؛
پانزده-اوج هماهنگی (توسکانی و رم، اوایل سده ی شانزدهم میلادی)؛
شانزده-نور و رنگ (ونیز و شمال ایتالیا، اوایل سده ی شانزدهم میلادی)؛
هفده-گسترش رنسانس در شمال آلپ (آلمان و هلند، اوایل سده ی شانزدهم میلادی)؛
هجده-بحران هنر (اروپا، دوره متاخر سده ی شانزدهم میلادی)؛
نوزده-تنوع دیدگاهها (اروپای کاتولیک، نیمه نخست سده ی هفدهم میلادی)؛
بیست-آینه طبیعت (هلند در سده ی هفدهم میلادی)؛
بیست و یک-قدرت و شکوه: قسمت اول (ایتالیا، نیمه دوم سده ی هفدهم و هجدهم میلادی)؛
بیست و دو-قدرت و شکوه: قسمت دوم (فرانسه، آلمان و اتریش، نیمه دوم سده ی هفدهم میلادی و نیمه اول سده ی هجدهم میلادی)؛
بیست و سه-عصر خِرَد (انگلستان و فرانسه در سده ی هجدهم میلادی)؛
بیست و چهار-گسست سنت (انگلستان، آمریکا و فرانسه، نیمه دوم سده ی هجدهم و نیمه اول سده ی نوزدهم میلادی)؛
بیست و پنج-انقلاب پایدار (قرن نوزدهم میلادی)؛
بیست و شش-در جستجوی معیارهای نوین (اواخر سده ی نوزدهم میلادی)؛
بیست و هفت-هنر تجربی (نیمه نخست سده ی بیستم میلادی)؛
بیست و هشت-تاریخ بیانتها (پیروزی مدرنیسم)؛
توضیحات مترجم؛
واژهنامه؛
کتابشناسی؛
نمودارها و نقشهها؛
نمایه
تاریخ هنر گامبریچ، یکی از آثار گرانبهائی است که درباره ی هنر نگاشته شده؛ مدخلی برای ورود به دنیای هنر است، از نخستین تجربهٔ هنری انسان در نقش پردازی داخل غارها گرفته، تا واپسین آثار هنری امروز جهان را، به خوانشگر عرضه میکند
تاریخ بهنگام رسانی 30/08/1399هجری خورشدی؛ 30/06/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی
November 17, 2022
إذا حاولنا أن ننسى كل ما سمعناه عن العشب الأخضر و السماء الزرقاء و نظرنا إلى العالم و كأننا وصلناه توا من كوكب أخر. و شاهدناه أول مرة. فقد نجد أن الأشياء يمكن أن تتخذ ألوانا غير متوقعة. و الرسامون يشعرون أحيانا أنهم يقومون برحلة استكشاف كهذه. إنهم يرغبون في رؤية العالم رؤية جديدة.
يوجد شكل ما من الفن في كل مكان من العالم. غير أن قصة الفن بوصفها جهدا متصلا لا تبدأ من كهوف جنوب فرنسا أو بين هنود أمريكا الشمالية. فليس هناك تراث مباشر يربط هذه البدايات الغريبة بأيامنا. و لكن هناك تراثا مباشرا انتقل من المعلم إلى التلميذ. و من التلميذ إلى المعجب أو الناسخ. و هذا التراث يربط الفن في عصرنا. يربط أي منزل أو أي ملصق بالفن الذي نشأ في وادي النيل منذ خمسة آلاف عام خلت. و نحن سنرى أن معلمي الإغريق قد قصدوا مصر للتعلم. و نحن جميعا تلاميذ الإغريق. و على هذا فمصر بالغة الأهمية لنا.
ظل الفن يدور في نفس دائرته التقليدية أكثر من ثلاثة آلاف سنة لم يقطعها إلا ثورة اخناتون للإصلاح الديني التي أتت بأساليب فنية جديدة أيضا إلا أن فشل حركة الإصلاح جعلت الفن يعود مرة أخرى لقواعده الصارمة المقدسة التي لم يستطع الفنان المصري تجاوزه و انتظر العالم نحو خمسة قرون أخرى حتى انتقال الحضارة إلى الإغريق فكانت نقلة أخرى للفن و ان في إطار القداسة أيضا و لكن مع التخلي عن بعض المعايير التي فرضها الفنان المصري على عمله و حدت من ابداعه.
الراجح هو أن الفن في هذا الوقت قد فقد إلى حد بعيد علاقته القديمة بالسحر و الدين. أصبح الفنانون مهتمين بالمشكلات الخاصة بالحرفة.
في العهد المسيحي تراجع الفن مرة أخرى و غُلّت يد الفنان بسبب عودة ارتباط الفن بالقداسة فقد رأت الكنيسة أن الصور ليست فقط مفيدة بل مقدسة أيضا. و هكذا أخذ البيزنطيون يصرون مثل المصريين على مراعاة التقاليد مراعاة صارمة.
أما الإسلام فقد حظر صنع الصور و لكن الفن في حد ذاته لا يمكن قمعه بسهولة. لذلك فإن حرفي الشرق الذين منعوا من تصوير البشر. تركوا خيالهم يتلاعب بالأشكال و التصاميم و أبدعوا أدق أعمال الزخرفة المعروفة بالأرابيسك.
أما في عصر النهضة فقد انصرف الفنان عن تقديس الفن و انصرف الناس عن لعنه أو تقييده و بدأت صفحة جديدة في محورين لا ثالث لهما: دراسة ما سبق من فن الإغريق و الرومان دراسة متعمقة و واعية. و استلهام الطبيعة و العلم لإحياء تلك الفنون القديمة في قالب جديد.
أحدثت الاكتشافات التي قام بها فنانو إيطاليا و الفلاندر في بداية القرن الخامس عشر هزة في أنحاء أوروبا كافة. و الفكرة التي سحرت الفنانين و رعاة الفن على السواء هي أن ��لفن يمكن أن لا يستخدم من أجل رواية قصة مقدسة رواية مثيرة فحسب. بل من أجل عكس مقطع من عالم الواقع أيضا. و لعل أكثر نتائج هذه الثورة في الفن مباشرة هي أن الفنانين شرعوا في كل مكان في التجريب و البحث عن تأثيرات جديدة و مدهشة. و هذه الروح المغامرة التي استحوذت على الفن في القرن الخامس عشر تحدد القطيعة الفعلية مع العصور الوسطى.
الحق ان شكل العمارة الأوربية في القرن السادس عشر في عز نهضتها عندما اتجهوا إلى البساطة في التصميم و عدم التوسع في الزخرفة و الرسوم و النقوش البارزة و التماثيل الكثيرة اقترت كثيرا من نماذج العمارة المملوكية و التي برزت قبلهم بأربعة قرون على الأقل و هذا ظاهر بشكل واضح لكل من يرى نموذجين أحدهما من العمارة المملوكية و الأخر من آثار عصر النهضة إلا أن الكتاب لم يشير لأي رابط مباشر أو قريب بينهما.
في نهاية القرن السابع عشر و مع حركة الإصلاح الديني في الكنيسة اكتشفت الكنيسة الكاثوليكية أن الفن يستطيع أن يخدم الدين على نحو يتجاوز المهمة البسيطة المحددة له في أوائل العصور الوسطى – مهمة تعليم الأميين مباديء العقيدة. كان من الممكن أن يساعد على اقناع الذين قرأوا كثيرا و هدايتهم إلى المسيحية. لذلك دُعي المهندسون المعماريون و الفنانون و النحاتون إلى تحويل الكنائس إلى صروح رائعة تملأ المرء مشاعر جارفة. و خصوصا في أثناء القداس الكبير حين تضاء القناديل على المذابح و تملأ رائحة البخور صحن الكنيسة و ينقلنا صوت الأرغن و الجوقة إلى عالم مغاير.
في القرن التاسع عشر كانت ثورة فنية دائمة لا تبقي و لا تزر و اختلط فيها كل شيء بعد ان استقرت الأمور قبل ذلك بوقت طويل فقد بنيت الكنائس في الغالب على الطراز القوطي لأن هذا الطراز كان شائعا فيما يسمى عصر الإيمان. و بالنسبة إلى المسارح و دور الأوبرا فإن الطراز الباروكي المغالى فيه كثيرا ما كان يعتبر مناسبا. في حين كان يعتقد أن القصور و مباني الوزارات تبدو أكثر فخامة إذا بنيت على طرز النهضة الإيطالية.
إن اتساع مجال الاختيار و الاستقلال عن نزوات الرعاة الذي كانت كلفة اكتسابه كبيرة. قد كان له فوائد أيضا. أصبح الفن و ربما لأول مرة وسيلة الفنان الكاملة للتعبير عن فرديته حقا. شريطة أن يكون للفنان فردية للتعبير عنها.
و الفكرة القائلة أن الهدف الحقيقي للفن كان التعبير عن الشخصية لم تحرز تقدما إلا بعد أن فقد الفن كل هدف أخر.
في الفن الحديث ظهرت و لأول مرة فكرة التضحية بالحقيقة في سبيل الفكرة. فالفنان لا يبالي كثيرا بأن تكون لوحته مشابهة للطبيعة في تفاصيلها بقدر اهتمامه بأن تظهر فكرته للجمهور. و هو هنا لا يتعمد تشويه الطبيعة و لكنه أيضا لا يبالي ان تشوهت.
تعاظم شعور بعض الفنانين بأن الفن قد فقد شيئا في رحلة بحثه الطويلة. شيئا حاولوا محاولة مستميته أن يسترجعوه. شعر سيزان بأن ما فقد هو النظام و التوازن. و شعر فان جوخ بأن ما فقد هو الكثافة و العاطفة على حساب خصائص الضوء و اللون. و أخيرا كان غوغان غير راض تماما عن الحياة و الفن كما وجدهما. تاق إلى شيء أبسط أكثر مباشرة. و تمنى أن يجده بين البدائيين. إن ما ندعوه الفن الحديث قد صدر عن هذه المشاعر المستاءة. و الحلول المتنوعة التي تلمسها هؤلاء الفنانون الثلاثة قد أصبحت المثل العليا لثلاث حركات في الفن الحديث. إن حل سيزان قد أدى في نهاية المطاف إلى التكعيبية. التي نشأت في فرنسا. و حل فان جوخ إلى التعبيرية التي وجدت استجابتها الكبرى في ألمانيا. و حل غوغان إلى مختلف أنواع البدائية. و مهما بدت هذه الحركات مجنونة في البداية. فليس صعبا أن نبين اليوم أنها كانت محاولات متسقة للنجاة من الورطة التي وجد الفنانون أنفسهم فيها.
السؤال التقليدي من الجمهور هو: إلام أريد لهذه الأعمال أن ترمز؟
إن تلمس الجواب أسهل من تقديمه. لأن الأجوبة من شأنها أن تتردى إلى تبحر زائف. أو هراء بحت. و مع ذلك إذا كان لابد من قول فانا أفترض أن الجواب الصحيح هو أن الفنان الحديث تواق إلى خلق أشياء مع التشديد على لفظة خلق و لفظة أشياء. إنه يريد أن يشعر بأنه صنع شيئا لا وجود له من قبل. شيئا لا يكون مجرد محاكاة لشيء واقعي مهما كانت المحاكاة بارعة. و لا يكون مجرد زخرفة مهما كانت حاذقة. بل شيئا أوثق صلة بالموضوع. و أكثر ديمومة. شيئا يشعر الفنان بأنه أكثر واقعية من وجودنا المبتذل. و إذا أردنا أن نفهم هذا المزاج. علينا أن نرجع إلى طفولتنا. إلى زمن كنا فيه قادرين على صنع أشياء من الآجر أو الرمل. و على تحويل عصا المكنسة إلى عصا سحرية. و بضعة أحجار إلى قصر مسحور. كانت هذه الأشياء تكتسب في نظرنا دلالة هائلة. لعلها مثل دلالة الصورة في نظر البدائيين.
كان الكثير من السرياليين متأثرين إلى حد كبير بما كتبه سيجموند فرويد الذي بين أن الطفل و المتوحش فينا يسيطران علينا عندما ترقد أفكارنا الصاحية. و ها هي ذي الفكرة التي جعلت السرياليين يعلنون أن الفن لا يمكن إبداعه أبدا في حالة اليقظة التامة للعقل. و لعلهم أقروا بأن العقل يمكن أن يعطينا العلم. و بأن اللاعقل فحسب يمكن أن يعطينا الفن.
April 29, 2022
This work is essential reading from a great expert in Art, with a capital A.
Gombrich knows how to captivate his reader and explain concretely without getting lost in detail all the artistic evolutions over the centuries and render them in their context for an uninitiated readership.
If you need only one book on the history of Art, it would be this one.
Gombrich knows how to captivate his reader and explain concretely without getting lost in detail all the artistic evolutions over the centuries and render them in their context for an uninitiated readership.
If you need only one book on the history of Art, it would be this one.
April 30, 2021
یاد ایام
طی دومین خوانش اثر، نگاهی هم به مرورم بر این کتاب (که در انتهای همین نوشته قرار دادهام) انداختم؛ گرد و غبارِ غرور و نخوتِ ناشی از اینکه کنون خود را داناتر از آن زمانِ خود میدانم اجازه نداد عاری از تمسخر نوشته را بخوانم! مجال گفتنش در اینجا نیست، وگرنه سعی میکردم بلاهت خود و دیگرانی چون من را در این باره تشریح و تقبیح کنم! به هر صورت، همچنان با حسی که آن زمان از خوانش کتاب گرفتهام، اخت هستم و بسی خرسندم که برای آشنایی اولیه با هنر به این کتاب مراجعه کردم. طی دومین خوانشم، که بیشتر به سبب تحکیم حافظه و تلاش برای درک خیل عظیم آثاری که بهخوبی درک نکردم، بود، نکات کلی بیشتری در باب اثر دریافتم که اینجا بازگو میکنم:
1. خوشبختانه آثار صرفا معرفی نشده بودند، بلکه طی دوران تدریجی تاریخ، نویسنده تلاشی قابل تقدیر در راستای بیان نظریههای مهم درباب هنر و زیبایی کرده بود؛ حسن این کار زمانی مشخص میشود که با اثری غیر از آثار کتاب روبرو شده و با تعجب درمییابیم که نویسنده چه خوب توانسته است طبعمان را در یان زمینه بهخوبی پرورش دهد و خوب نگاهکردن (خالی از تعصب) را برای لذت از آنچه میبینیم یادمان داده است.
2. قطعاً برخورد با حجم عظیم آثار در این مجلد کوچک هم موجب سردرگمی میشود، هم سبب میشود که پس از مدتی دیگر جز یادآوری خوانشِ کتابی که جز نامش هیچ از آن یادمان نیست، چیز دیگری برایمان نمانده باشد! خوشبختانه، نویسنده با قراردادن یک ویژگی در نوشتهاش این مشکل را حل کرده است: ارجاع و مقایسۀ مکرر آثار با یکدیگر؛ تا جایی که گاهی اثری با بیش از ده نمونۀ دیگر مقایسه شده و ریشههای آن یافت شدهاند. این به خودیِ خود درک سیر تحول هنرِ مورد بررسی در کتاب را آسانتر میکند؛ همزمان با این ویژگی، اینکه طی هر فصلی متوجه میشویم که چرایی خلق آثار چه بوده است (با مقایسه و ارجاع)، ما را یاری میدهد تاحدودی متوجه شویم که اکنون نیز چرا خلق اثر هنری به این سمت و سو رفته است و دغدغهها چه بودهاند.
3. طی دومین خوانش دربارۀ ترجمه متوجه نکتۀ غمانگیز شدهام که البته با توجه به وضعیت نشر کتاب، مترجم و ناشر سزاوار سرزنشی نیستند؛ تصاویر بیش از آنچه فکر میکردم سانسور شدهاند (به همین دلیل توصیه میکنم طی خوانش کتاب حتما آثار را در اینترنت جستجو کنید) و در برخی قسمتها، از برخی هنرمندان نام برده شده است بی انکه اثری از آورده شده باشد که با سیر کلی کتاب و نگارش متن بر اساس تصاویر در تضاد است؛ بنابراین میتوان دریافت که احتمالا برخی آثار نیز در مجموع حذف شدهاند (که البته با توجه به اینکه نسخۀ اصلی کتاب را نداشتم، آنچه بیان کردم تنها یک احتمال میماند).
:مرورم طی خوانش نخست کتاب
و تمام شد؛ چه زود، چه جذاب، چه دلنشین ... دلم برایش تنگ می شود ...
نامه ای عاشقانه به کتاب!
این کتاب تنها مجموعه ای از تصاویر زیبا و مسحورکننده نیست؛ موجودیست که نفس میکشد، خواننده را شیفتۀ خود می کند و با او به معاشقه می پردازد، آن چنان که گذر زمان حس نمی شود؛ ارنست جان موجودی را خلق کرده مهربان و نجیب، در یکایک صفحاتش به معشوقش زیبایی و لطافت می بخشد، دست او را می گیرد و در آرامش او را به دیدار رنگ، زاویه، خط و حجم می برد؛ او را از دریچه های تاریخ می گذراند و به دنیایی درخشنده، مملو از موجوداتی که به اراده اش با مخاطب سخن می گویند و افسونش می کنند، می برد؛ به طوری که گاهی مخاطب می اندیشد که اینان نه تصاویر موجود در یک کتاب، بلکه کالبدهایی از تاریخ اند که در مقابل چشمانت زنده می شوند! این معاشقۀ زیبای کتاب با خواننده در تمامی صفحات کتاب ادامه دارد و می تواند هنردوست را به اوج لذت برساند. گامبریجِ گرامی این موجود دلنشین (تأکید می کنم موجود، زیرا براستی حس زنده بودن را به من داد!) برای نشان دادنِ سرگذشت هنر در طول تاریخ و نمایش گزیده ای از بهترین آثار به عاشقِ کتاب، ببخشید خوانندۀ کتاب، خلق کرده است و در آن از شاهکاربودن آثاری که نامبرده حرف زده، درحالی که غافل شده خودِ اثر، براستی شاهکاری بی بدیل است؛ موجز و کامل!
بنظرم حالا که سعی کردم احساسم را به کتاب در کلماتی چند بیان کنم، بهتر است کمی نیز به خود کتاب بپردازم:
یکم: ساختار کلی کتاب:
کتاب از بیست هشت فصل تشکیل شده و طی این فصل ها نویسندۀ گرامی، داستان هنر را از عصر غارنشینی تا پایان سدۀ بیستم بررسی می کند؛ تأکید میکنم داستان هنر نه تاریخ آن! زیرا اولاً نام اصلی کتاب، داستان هنر است و دوم آنکه شیوۀ بیان سرگذشت هنر توسط آقای گامبریج، حالتی بسیار داستان گونه و گرم دارد، نه بیانی سرد و تاریخی از سیر هنر طی سالیانِ تمدن بشر و قبل از آن؛ اما بنا به این که در قسمت های زیادی از کتاب کلمۀ تاریخ تکرار شده، مترجم تصمیم گرفته نام اثر را تاریخ هنر نهد، که همان عنوان اصلی بنظرم مناسب تر بود. غیر از این مورد، ترجمه بسیار مناسب بود و مشکلی نداشت.
فصل آخر کتاب به مرور زمان، طی چند ویرایش به کتاب اضافه شده و بنظرم از بهترین بخش های این کتاب بود؛ زیرا برخلاف سایر فصل ها که نویسنده فقط داستان هنر را بیان کرده بود و کمتر نظرات خود را در متن جا داده بود، در این فصل کامل، شیوا و خلاصه نظریات خود را دربارۀ هنر مدرن و پست مدرن، مشکلات هنر در عصر جدید و مسائل این چنین ابراز می کند که براستی نشان دهندۀ نگاه خرمندانۀ ایشان است؛ البته منظورم از بیان این مطلب، بیان ضعفی در رابطه با سایر فصل ها نبود، اصلاً! همانگونه که خود نویسنده نیز در ابتدای کتاب گفته است، هدفش از عدم طرح دغدغه ها و نظریات خود در خلالِ بیانِ سرگذشت هنر، نگاهی بدون جانبداری به این آثار بوده است که از منظری نقطۀ قوت کتاب و این فصول نیز می باشد.
دوم: بدون سرفصل!
به شخصه عاشق شیوۀ نگارش کتاب شدم؛ اینکه مسئله ای تاریخی را بدون شخصیت پردازی و تنها با صرف گزارش تاریخی، این چنین جذاب بتوان بیان کرد، براستی قابل تقدیر است. مطالب کاملاً به هم پیوسته هستند و همۀ مطالب یک فصل بدون سرتیتر در ادامۀ هم آمده است؛ که به عقیدۀ من باعث شده خواننده متوجه نشود که چگونه نویسنده مطلب را از هنرمندی (یا اثری یا مکتبی) به هنرمندی دیگر (یا اثر یا مکتبی دیگر) جهش می دهد. تا این حد از پیوستگی و انسجام منظورم بود! این مسئله به فهم مطلب نیز بسیار کمک کرده است، چون در هر حال، عادی است که بیان این حجم از اطلاعاتِ هنری و مطالبی که شاید بسیاری از خوانندگان با آنان هیچ آشنایی ندارند (مثل من که برای آشنایی با هنر این کتاب را مطالعه کردم)، پس از مدتی ملال آور شود، اما مطلب به گونه ای زیبا روایت شده که صفحات پشت سر هم ورق زده می شوند، بدون آنکه خواننده متوجه شود؛ این جذابیت مطلب (به تعبیری دیگر، ملال آور نبودن نوشته) خود باعث شده، تمرکز خواننده روی اسامی، سبک ها و آثار تا حد زیادی باقی بماند و آنها را فقط از مقابل دیدگانش نگذراند.
سوم: فلش بک ها!
طبیعیست با خواندن کتابی که دارای بیش از چهارصد تصویر از شاهکارهای هنری جهان، دوبرابر این مقدار نام هنرمند، طرز فکرشان و اطلاعاتی دربارۀ تمامی سبک های هنری فاخر تا قرن بیستم است، احساس کنیم که « بعد چند روز همش یادم میره!» ؛ اما اینگونه نیست. شاهکار نویسنده اینجا مشخص می شود! بعد از حدود صد صفحه که شامل مقدمه و تاریخ هنر در باستان می شود، نویسنده تقریباً تمام آثاری را که بررسی کرده، با هنر باستان و سایر قسمت های کتاب مقایسه می کند؛ این فلش بک ها باعث می شوند درکی کامل و درست از طرز فکر غالب هر عصر و هنرمندان آن داشته باشیم، بتوانیم آثار دوره های مختلف را تشخیص بدهیم و زیبایی هایشان را بشناسیم، صرفاً فقط نام هنرمندان بزرگ و آثارشان را برای مدتی در ذهن نداشته باشیم بلکه تا مدت ها این آثار در ذهنمان ماندگار باشند و به مرور طی کتاب یاد بگیریم که چگونه زیبایی را در تمامی سبک های هنری ببینیم در عین حال که به مکتبی خاص تعلق خاطر داریم؛ مورد آخر به گفتۀ آقای گامبریج، یکی از اهداف مهمش از نگارش این کتاب بوده و به خوبی توانسته از عهده اش برآید.
چهارم: دوست داشتنی اما نه بدون نقص :
قبل از هرچیزی در رابطه با ترجمه: بعضی از تصاویر سانسور شده بودند و متأسفانه باید برای مشاهدۀ آثار اصلی دست به دامان اینترنت می شدم تا متن را با تصاویر تطبیق دهم؛ البته مترجم گرامی نهایت تلاشش را کرده این قسمت ها را مُثله نکند، اما خب باز هم در این قسمت ها، کتاب اندکی ناقص شده است؛ حداقل امیدوارم هیچ قسمتی از کتاب حذف نشده باشد و تنها برخی از تصاویر سانسور شده باشند. نکتۀ بعدی در رابطه با شماره گذاری تصاویر است. متوجه نشدم چرا هنگامی که کتاب با ویرایش جدید (منظورم نسخۀ ترجمه شده است) به بازار عرضه شده، دست اندرکاران محترم زحمت نکشیده اند که شمارۀ تصاویر و صفحاتی را که در آن قرار داده دارند با ارجاعاتی که متن داده، مطابقت بدهند! البته این مورد در کتاب انگشت شمار است و باعث نشده مطالعۀ کتاب سخت بشود، اما باز هم آزاردهنده است.
درباب کتاب: قبل از هرچیز باید بگویم چون این کتاب، اولین تجربه ام در زمینۀ مطالعۀ هنر است (که حقیقتاً تجربۀ لذتبخشی بود!)، شاید نتوانم به خوبی نواقص کتاب را بیابم و تنها مسحور زیبایی کتاب شده باشم؛ اما در هرحال با اندکی دقت هم خواننده متوجه می شود که اطلاعات کتاب در برخی قسمت ها می لنگد؛ برای مثال، در فصل پنج کتاب، هنر اسلامی و بودایی و سایر ادیان شرقی را بررسی کرده است؛ انتظار داشتم این فصل بسیاری مفصل تر از اینها باشد؛ عملاً مطلب خاصی دربارۀ معماری اسلامی و خاور دور (با آن سازه های زیبا و مسحور کننده شان) وجود نداشت! همچنین متأسفانه بسیاری از سازه های هنری تاریخی را مثل معماری و هنر آزتک ها و مایاها، آثار باستانی ایران، هنر در روسیه و به میزان کمتری شرق دور را بسیار کم بررسی کرده بود؛ مواردی که گفتم تنها با اطلاعات عمومی اندک خودم در رابطه با این سرزمین ها بود؛ چه بسا فردی متخصص موارد این چنینی بسیار بیشتری بیابد. قطعاً بودن این آثار و توضیح در رابطه با آنها هم برای خواننده لذتبخش بود و هم می توانند بر اطلاعات او مفید باشند، کما آنکه این آثار هنری قطعاً تأثیر شگرفی بر داستان هنر در طول تاریخ گذاشته اند.
در آینده نیز باز این کتاب را می خوانم و مطمئنم از مطالعۀ آن بیشتر هم لذت خواهم برد؛ بنظرم برای کسانی که آشنایی چندانی با هنر و آثار هنری ندارند، کتاب شروعی بسیار مناسب است؛ هم خواننده را با بسیاری از سبک های موجود آشنا می کند (آن هم نه با تعریف آن سبک، بلکه با مثال و توضیحی تاریخی از چگونگی پیدایش آن سبک)، هم به خواننده می آموزد چگونه از اثری هنری لذت ببرد. بی شک پس از مطالعۀ کتاب، به آثاری که قبلاً برایم تکراری و یکسان بودند یا به گونه ای بودند که نمی دانستم هدف از خلق آنها چیست، از زاویه ای دیگر (شاید به تعبیری با دیدی درست تر و بازتر) نگاه خواهم کرد.
طی دومین خوانش اثر، نگاهی هم به مرورم بر این کتاب (که در انتهای همین نوشته قرار دادهام) انداختم؛ گرد و غبارِ غرور و نخوتِ ناشی از اینکه کنون خود را داناتر از آن زمانِ خود میدانم اجازه نداد عاری از تمسخر نوشته را بخوانم! مجال گفتنش در اینجا نیست، وگرنه سعی میکردم بلاهت خود و دیگرانی چون من را در این باره تشریح و تقبیح کنم! به هر صورت، همچنان با حسی که آن زمان از خوانش کتاب گرفتهام، اخت هستم و بسی خرسندم که برای آشنایی اولیه با هنر به این کتاب مراجعه کردم. طی دومین خوانشم، که بیشتر به سبب تحکیم حافظه و تلاش برای درک خیل عظیم آثاری که بهخوبی درک نکردم، بود، نکات کلی بیشتری در باب اثر دریافتم که اینجا بازگو میکنم:
1. خوشبختانه آثار صرفا معرفی نشده بودند، بلکه طی دوران تدریجی تاریخ، نویسنده تلاشی قابل تقدیر در راستای بیان نظریههای مهم درباب هنر و زیبایی کرده بود؛ حسن این کار زمانی مشخص میشود که با اثری غیر از آثار کتاب روبرو شده و با تعجب درمییابیم که نویسنده چه خوب توانسته است طبعمان را در یان زمینه بهخوبی پرورش دهد و خوب نگاهکردن (خالی از تعصب) را برای لذت از آنچه میبینیم یادمان داده است.
2. قطعاً برخورد با حجم عظیم آثار در این مجلد کوچک هم موجب سردرگمی میشود، هم سبب میشود که پس از مدتی دیگر جز یادآوری خوانشِ کتابی که جز نامش هیچ از آن یادمان نیست، چیز دیگری برایمان نمانده باشد! خوشبختانه، نویسنده با قراردادن یک ویژگی در نوشتهاش این مشکل را حل کرده است: ارجاع و مقایسۀ مکرر آثار با یکدیگر؛ تا جایی که گاهی اثری با بیش از ده نمونۀ دیگر مقایسه شده و ریشههای آن یافت شدهاند. این به خودیِ خود درک سیر تحول هنرِ مورد بررسی در کتاب را آسانتر میکند؛ همزمان با این ویژگی، اینکه طی هر فصلی متوجه میشویم که چرایی خلق آثار چه بوده است (با مقایسه و ارجاع)، ما را یاری میدهد تاحدودی متوجه شویم که اکنون نیز چرا خلق اثر هنری به این سمت و سو رفته است و دغدغهها چه بودهاند.
3. طی دومین خوانش دربارۀ ترجمه متوجه نکتۀ غمانگیز شدهام که البته با توجه به وضعیت نشر کتاب، مترجم و ناشر سزاوار سرزنشی نیستند؛ تصاویر بیش از آنچه فکر میکردم سانسور شدهاند (به همین دلیل توصیه میکنم طی خوانش کتاب حتما آثار را در اینترنت جستجو کنید) و در برخی قسمتها، از برخی هنرمندان نام برده شده است بی انکه اثری از آورده شده باشد که با سیر کلی کتاب و نگارش متن بر اساس تصاویر در تضاد است؛ بنابراین میتوان دریافت که احتمالا برخی آثار نیز در مجموع حذف شدهاند (که البته با توجه به اینکه نسخۀ اصلی کتاب را نداشتم، آنچه بیان کردم تنها یک احتمال میماند).
:مرورم طی خوانش نخست کتاب
و تمام شد؛ چه زود، چه جذاب، چه دلنشین ... دلم برایش تنگ می شود ...
نامه ای عاشقانه به کتاب!
این کتاب تنها مجموعه ای از تصاویر زیبا و مسحورکننده نیست؛ موجودیست که نفس میکشد، خواننده را شیفتۀ خود می کند و با او به معاشقه می پردازد، آن چنان که گذر زمان حس نمی شود؛ ارنست جان موجودی را خلق کرده مهربان و نجیب، در یکایک صفحاتش به معشوقش زیبایی و لطافت می بخشد، دست او را می گیرد و در آرامش او را به دیدار رنگ، زاویه، خط و حجم می برد؛ او را از دریچه های تاریخ می گذراند و به دنیایی درخشنده، مملو از موجوداتی که به اراده اش با مخاطب سخن می گویند و افسونش می کنند، می برد؛ به طوری که گاهی مخاطب می اندیشد که اینان نه تصاویر موجود در یک کتاب، بلکه کالبدهایی از تاریخ اند که در مقابل چشمانت زنده می شوند! این معاشقۀ زیبای کتاب با خواننده در تمامی صفحات کتاب ادامه دارد و می تواند هنردوست را به اوج لذت برساند. گامبریجِ گرامی این موجود دلنشین (تأکید می کنم موجود، زیرا براستی حس زنده بودن را به من داد!) برای نشان دادنِ سرگذشت هنر در طول تاریخ و نمایش گزیده ای از بهترین آثار به عاشقِ کتاب، ببخشید خوانندۀ کتاب، خلق کرده است و در آن از شاهکاربودن آثاری که نامبرده حرف زده، درحالی که غافل شده خودِ اثر، براستی شاهکاری بی بدیل است؛ موجز و کامل!
بنظرم حالا که سعی کردم احساسم را به کتاب در کلماتی چند بیان کنم، بهتر است کمی نیز به خود کتاب بپردازم:
یکم: ساختار کلی کتاب:
کتاب از بیست هشت فصل تشکیل شده و طی این فصل ها نویسندۀ گرامی، داستان هنر را از عصر غارنشینی تا پایان سدۀ بیستم بررسی می کند؛ تأکید میکنم داستان هنر نه تاریخ آن! زیرا اولاً نام اصلی کتاب، داستان هنر است و دوم آنکه شیوۀ بیان سرگذشت هنر توسط آقای گامبریج، حالتی بسیار داستان گونه و گرم دارد، نه بیانی سرد و تاریخی از سیر هنر طی سالیانِ تمدن بشر و قبل از آن؛ اما بنا به این که در قسمت های زیادی از کتاب کلمۀ تاریخ تکرار شده، مترجم تصمیم گرفته نام اثر را تاریخ هنر نهد، که همان عنوان اصلی بنظرم مناسب تر بود. غیر از این مورد، ترجمه بسیار مناسب بود و مشکلی نداشت.
فصل آخر کتاب به مرور زمان، طی چند ویرایش به کتاب اضافه شده و بنظرم از بهترین بخش های این کتاب بود؛ زیرا برخلاف سایر فصل ها که نویسنده فقط داستان هنر را بیان کرده بود و کمتر نظرات خود را در متن جا داده بود، در این فصل کامل، شیوا و خلاصه نظریات خود را دربارۀ هنر مدرن و پست مدرن، مشکلات هنر در عصر جدید و مسائل این چنین ابراز می کند که براستی نشان دهندۀ نگاه خرمندانۀ ایشان است؛ البته منظورم از بیان این مطلب، بیان ضعفی در رابطه با سایر فصل ها نبود، اصلاً! همانگونه که خود نویسنده نیز در ابتدای کتاب گفته است، هدفش از عدم طرح دغدغه ها و نظریات خود در خلالِ بیانِ سرگذشت هنر، نگاهی بدون جانبداری به این آثار بوده است که از منظری نقطۀ قوت کتاب و این فصول نیز می باشد.
دوم: بدون سرفصل!
به شخصه عاشق شیوۀ نگارش کتاب شدم؛ اینکه مسئله ای تاریخی را بدون شخصیت پردازی و تنها با صرف گزارش تاریخی، این چنین جذاب بتوان بیان کرد، براستی قابل تقدیر است. مطالب کاملاً به هم پیوسته هستند و همۀ مطالب یک فصل بدون سرتیتر در ادامۀ هم آمده است؛ که به عقیدۀ من باعث شده خواننده متوجه نشود که چگونه نویسنده مطلب را از هنرمندی (یا اثری یا مکتبی) به هنرمندی دیگر (یا اثر یا مکتبی دیگر) جهش می دهد. تا این حد از پیوستگی و انسجام منظورم بود! این مسئله به فهم مطلب نیز بسیار کمک کرده است، چون در هر حال، عادی است که بیان این حجم از اطلاعاتِ هنری و مطالبی که شاید بسیاری از خوانندگان با آنان هیچ آشنایی ندارند (مثل من که برای آشنایی با هنر این کتاب را مطالعه کردم)، پس از مدتی ملال آور شود، اما مطلب به گونه ای زیبا روایت شده که صفحات پشت سر هم ورق زده می شوند، بدون آنکه خواننده متوجه شود؛ این جذابیت مطلب (به تعبیری دیگر، ملال آور نبودن نوشته) خود باعث شده، تمرکز خواننده روی اسامی، سبک ها و آثار تا حد زیادی باقی بماند و آنها را فقط از مقابل دیدگانش نگذراند.
سوم: فلش بک ها!
طبیعیست با خواندن کتابی که دارای بیش از چهارصد تصویر از شاهکارهای هنری جهان، دوبرابر این مقدار نام هنرمند، طرز فکرشان و اطلاعاتی دربارۀ تمامی سبک های هنری فاخر تا قرن بیستم است، احساس کنیم که « بعد چند روز همش یادم میره!» ؛ اما اینگونه نیست. شاهکار نویسنده اینجا مشخص می شود! بعد از حدود صد صفحه که شامل مقدمه و تاریخ هنر در باستان می شود، نویسنده تقریباً تمام آثاری را که بررسی کرده، با هنر باستان و سایر قسمت های کتاب مقایسه می کند؛ این فلش بک ها باعث می شوند درکی کامل و درست از طرز فکر غالب هر عصر و هنرمندان آن داشته باشیم، بتوانیم آثار دوره های مختلف را تشخیص بدهیم و زیبایی هایشان را بشناسیم، صرفاً فقط نام هنرمندان بزرگ و آثارشان را برای مدتی در ذهن نداشته باشیم بلکه تا مدت ها این آثار در ذهنمان ماندگار باشند و به مرور طی کتاب یاد بگیریم که چگونه زیبایی را در تمامی سبک های هنری ببینیم در عین حال که به مکتبی خاص تعلق خاطر داریم؛ مورد آخر به گفتۀ آقای گامبریج، یکی از اهداف مهمش از نگارش این کتاب بوده و به خوبی توانسته از عهده اش برآید.
چهارم: دوست داشتنی اما نه بدون نقص :
قبل از هرچیزی در رابطه با ترجمه: بعضی از تصاویر سانسور شده بودند و متأسفانه باید برای مشاهدۀ آثار اصلی دست به دامان اینترنت می شدم تا متن را با تصاویر تطبیق دهم؛ البته مترجم گرامی نهایت تلاشش را کرده این قسمت ها را مُثله نکند، اما خب باز هم در این قسمت ها، کتاب اندکی ناقص شده است؛ حداقل امیدوارم هیچ قسمتی از کتاب حذف نشده باشد و تنها برخی از تصاویر سانسور شده باشند. نکتۀ بعدی در رابطه با شماره گذاری تصاویر است. متوجه نشدم چرا هنگامی که کتاب با ویرایش جدید (منظورم نسخۀ ترجمه شده است) به بازار عرضه شده، دست اندرکاران محترم زحمت نکشیده اند که شمارۀ تصاویر و صفحاتی را که در آن قرار داده دارند با ارجاعاتی که متن داده، مطابقت بدهند! البته این مورد در کتاب انگشت شمار است و باعث نشده مطالعۀ کتاب سخت بشود، اما باز هم آزاردهنده است.
درباب کتاب: قبل از هرچیز باید بگویم چون این کتاب، اولین تجربه ام در زمینۀ مطالعۀ هنر است (که حقیقتاً تجربۀ لذتبخشی بود!)، شاید نتوانم به خوبی نواقص کتاب را بیابم و تنها مسحور زیبایی کتاب شده باشم؛ اما در هرحال با اندکی دقت هم خواننده متوجه می شود که اطلاعات کتاب در برخی قسمت ها می لنگد؛ برای مثال، در فصل پنج کتاب، هنر اسلامی و بودایی و سایر ادیان شرقی را بررسی کرده است؛ انتظار داشتم این فصل بسیاری مفصل تر از اینها باشد؛ عملاً مطلب خاصی دربارۀ معماری اسلامی و خاور دور (با آن سازه های زیبا و مسحور کننده شان) وجود نداشت! همچنین متأسفانه بسیاری از سازه های هنری تاریخی را مثل معماری و هنر آزتک ها و مایاها، آثار باستانی ایران، هنر در روسیه و به میزان کمتری شرق دور را بسیار کم بررسی کرده بود؛ مواردی که گفتم تنها با اطلاعات عمومی اندک خودم در رابطه با این سرزمین ها بود؛ چه بسا فردی متخصص موارد این چنینی بسیار بیشتری بیابد. قطعاً بودن این آثار و توضیح در رابطه با آنها هم برای خواننده لذتبخش بود و هم می توانند بر اطلاعات او مفید باشند، کما آنکه این آثار هنری قطعاً تأثیر شگرفی بر داستان هنر در طول تاریخ گذاشته اند.
در آینده نیز باز این کتاب را می خوانم و مطمئنم از مطالعۀ آن بیشتر هم لذت خواهم برد؛ بنظرم برای کسانی که آشنایی چندانی با هنر و آثار هنری ندارند، کتاب شروعی بسیار مناسب است؛ هم خواننده را با بسیاری از سبک های موجود آشنا می کند (آن هم نه با تعریف آن سبک، بلکه با مثال و توضیحی تاریخی از چگونگی پیدایش آن سبک)، هم به خواننده می آموزد چگونه از اثری هنری لذت ببرد. بی شک پس از مطالعۀ کتاب، به آثاری که قبلاً برایم تکراری و یکسان بودند یا به گونه ای بودند که نمی دانستم هدف از خلق آنها چیست، از زاویه ای دیگر (شاید به تعبیری با دیدی درست تر و بازتر) نگاه خواهم کرد.
June 9, 2010
This book was perfect. For someone like myself who (now) has a little knowledge of Art (the capital letter here is deliberate) and some sense of history -- but who has big gaps and oceans of ignorance about the topic -- this book was perfect. It is mature, serious, to the point, absolutely free of jargon, sure, insightful -- always interesting, never pedantic -- and not eccentric in the least. Gombrich covers all the major artists and the movements they represent, and ties them together with clarity. Like one of our most knowledgeable 'friends' on the art circuit at goodreads, he is discerning, but not judgmental. Indeed, Gombrich's account of the development of modern art - up until World War II -- is fabulous, though brief. Gombrich is much less upbeat on more recent trends -- he mentions Pop, but quite deliberately (it seems) refuses to even mention Warhol's name.
I know that it's very difficult for people who know a great deal about something to recommend -- or even read - introductory books. But for anyone looking for a book of this sort, this is definitely a winner.
I know that it's very difficult for people who know a great deal about something to recommend -- or even read - introductory books. But for anyone looking for a book of this sort, this is definitely a winner.
January 13, 2016
Ένα εκπληκτικό βιβλίο για την ιστορία της τέχνης. Εμένα προσωπικά, που είμαι εντελώς άσχετη, με βοήθησε πολύ να κατανοήσω την πορεία και την εξέλιξή της, σε σημείο τέτοιο που να συμπαθήσω ακόμα και την μεταμοντέρνα, που δεν άντεχα ούτε να την βλέπω. Καλογραμμένο, απλό, εμπεριέχει τα πάντα. Θα κλείσω και με ένα απόσπασμα από την εισαγωγή του Gombrich, που έγινε η αιτία να με κερδίσει και με έκανε να το ξεκοκαλίσω όλο.
«...η Τέχνη - με κεφαλαίο Τ - δεν υπάρχει. Γιατί η Τέχνη με κεφαλαίο Τ κατάντησε σκιάχτρο και φετιχισμός. Κινδυνεύεις να εξουθενώσεις έναν καλλιτέχνη λέγοντας του πως εκείνο που μόλις έφτιαξε δεν είναι "Τέχνη" παρόλο που είναι καλό. Και αν δηλώσουμε σε οποιονδήποτε πως εκείνο που του αρέσει σε κάποιο έργο δεν είναι, όπως νομίζει, Τέχνη αλλά κάτι διαφορετικό, θα μείνει άναυδος.»
«...η Τέχνη - με κεφαλαίο Τ - δεν υπάρχει. Γιατί η Τέχνη με κεφαλαίο Τ κατάντησε σκιάχτρο και φετιχισμός. Κινδυνεύεις να εξουθενώσεις έναν καλλιτέχνη λέγοντας του πως εκείνο που μόλις έφτιαξε δεν είναι "Τέχνη" παρόλο που είναι καλό. Και αν δηλώσουμε σε οποιονδήποτε πως εκείνο που του αρέσει σε κάποιο έργο δεν είναι, όπως νομίζει, Τέχνη αλλά κάτι διαφορετικό, θα μείνει άναυδος.»
July 26, 2019
در دفترِ رفقای جان نشسته بودیم به گفت و شنود. در میانِ کتاب های ایستاده در کتابخانه شان، هنر مدرن را دیدم و ستایش اش کردم. سخن درباره ی هنر گفتیم(آنان جملگی از اهالی هنر) و رسیدیم به تاریخِ هنر که همین کتابِ بانجابت باشد. دراز زمانی می شد که در پی خواندش بودم و شگفتا که آزموده ام برخی کتابها گویی هر کدام با حالتی؛ با لوندی، نجابت، متانت، رندی، زیرکی، فریب گاهی، عشق و از این دست احوالات خودشان را می رسانند به آدمی. می دانند در پی ایشان هستی و چه بسا در زمان و جایی که گمانت نمی برده است، هوشیار و گرم دهان تو را در بر خواهند گرفت و گاه این معاشقه ی خصوصی شده خودش سنگینی و حالِ تو را هنگام خواندن از سنخی دیگرگون کند، که خواندن، دیگر تنها، خواندن نباشد؛ باشد اصلن معاشقه، رو دست خوردن، دلتنگی، افسوس، خشم، سکوت و احوالاتی چنین تا برسیم به پایانِ رابطه ای با کتاب که اگرچه هیچ گاهش پایان نیست.
حسنِ فاضلی عزیز(بسیار آموخته ایم از او، با منش و کردار بی مانندش) گفت که کتاب را دارد. چاپ سال 1395 را داشت و من از او خواهش کردم تا آن را به من بسپارد که بخوانم و بازگردانم. او گشاده دستانه کتاب را برایم آورد و این چنین شد که تاریخ هنر در یکی از غمبارترین روزهای تابستان، در حالیکه بیرون از آن دفتر آدمها داشتند از گرما و شرجی جان می سپردند مرا پدیدار شد. در گمانم یادم آمد آن حکایت را از گلستانِ آقای سعدی که درآمدش چنین است: یاد دارم که در ایام جوانی گذر داشتم به کویی و نظر با رویی در تموزیکه حرورش دهان بخوشانیدی و سمومش مغز استخوان بجوشانیدی. از ضعف بشریت تاب آفتاب هجیر نیاوردم و التجا به سایه دیواری کردم...(در عشق و جوانی، نمره 16) و این مواجهه همان پیاله ی آب بود، خنک در گرماگرم دل زدگی های روزمره از کار و بی حوصلگی های پیوسته از گفت و گوهای تکراری در جمع های ناچار که هر آدمیزاده ای را ناچار گاه گرفتار آنهاست. بگذریم.
برای من که دانشِ بسیار اندکی داشته ام درباره ی هنر و از بنا هم هیچ هنرمند نبوده ام، اما دلبسته ی عشق بازی های ناتمام با هنرها، خواندن تاریخ هنرِ گامبریچ دلپسند بود. مرا جدا می کرد و در یک فضای شخصی م�� نهاد. فضایی که وصل بود به فضاهایی دیگر و آن مکاشفه های ذهن بود از هزاران سال پیش تا کنون. باز دیدنِ آن نقاشانِ جان آفرینِ دوست داشتنی. سخن گفتن از احوال و کردار ایشان، اگرچه بسیار کوتاه، رو در رویی با بناهای دور و میانه و نزدیک و یادآوری و یاد سپاری هر جا و هر چیز که با یارِ جانی پرداخته ایم. از مسجدها و کلیساها، موزه ها و خانه های قدیمی، جاده ها و ایستگاههای راه آهن، از بلندی های مه گرفته تا محله های شلوغ و گم با زنانِ ساری به تن و آن لبخندهای شگفت انگیزِ از یادنرفتنی. خواندن تاریخ هنر انگار سفری چند روزه بود. دور شدن از همه ی روزمرگی های مکرر، دور شدن از شنیدنِ کسالت آورترین چیزهایی که می شود شنید و نباید شنید. احوالی بود و حالا این نوشتار آخرین بوسه است بر لبانِ این کتاب نجیب. سرخ شده از شرم و آن چنان زیبا که باز باید برگردم و گه گاه آن سرخْ لبانِ خواستنی را بوسه ای کشدار مهمان کنم.
جنوبِ خاکستری
1398/05/02
حسنِ فاضلی عزیز(بسیار آموخته ایم از او، با منش و کردار بی مانندش) گفت که کتاب را دارد. چاپ سال 1395 را داشت و من از او خواهش کردم تا آن را به من بسپارد که بخوانم و بازگردانم. او گشاده دستانه کتاب را برایم آورد و این چنین شد که تاریخ هنر در یکی از غمبارترین روزهای تابستان، در حالیکه بیرون از آن دفتر آدمها داشتند از گرما و شرجی جان می سپردند مرا پدیدار شد. در گمانم یادم آمد آن حکایت را از گلستانِ آقای سعدی که درآمدش چنین است: یاد دارم که در ایام جوانی گذر داشتم به کویی و نظر با رویی در تموزیکه حرورش دهان بخوشانیدی و سمومش مغز استخوان بجوشانیدی. از ضعف بشریت تاب آفتاب هجیر نیاوردم و التجا به سایه دیواری کردم...(در عشق و جوانی، نمره 16) و این مواجهه همان پیاله ی آب بود، خنک در گرماگرم دل زدگی های روزمره از کار و بی حوصلگی های پیوسته از گفت و گوهای تکراری در جمع های ناچار که هر آدمیزاده ای را ناچار گاه گرفتار آنهاست. بگذریم.
برای من که دانشِ بسیار اندکی داشته ام درباره ی هنر و از بنا هم هیچ هنرمند نبوده ام، اما دلبسته ی عشق بازی های ناتمام با هنرها، خواندن تاریخ هنرِ گامبریچ دلپسند بود. مرا جدا می کرد و در یک فضای شخصی م�� نهاد. فضایی که وصل بود به فضاهایی دیگر و آن مکاشفه های ذهن بود از هزاران سال پیش تا کنون. باز دیدنِ آن نقاشانِ جان آفرینِ دوست داشتنی. سخن گفتن از احوال و کردار ایشان، اگرچه بسیار کوتاه، رو در رویی با بناهای دور و میانه و نزدیک و یادآوری و یاد سپاری هر جا و هر چیز که با یارِ جانی پرداخته ایم. از مسجدها و کلیساها، موزه ها و خانه های قدیمی، جاده ها و ایستگاههای راه آهن، از بلندی های مه گرفته تا محله های شلوغ و گم با زنانِ ساری به تن و آن لبخندهای شگفت انگیزِ از یادنرفتنی. خواندن تاریخ هنر انگار سفری چند روزه بود. دور شدن از همه ی روزمرگی های مکرر، دور شدن از شنیدنِ کسالت آورترین چیزهایی که می شود شنید و نباید شنید. احوالی بود و حالا این نوشتار آخرین بوسه است بر لبانِ این کتاب نجیب. سرخ شده از شرم و آن چنان زیبا که باز باید برگردم و گه گاه آن سرخْ لبانِ خواستنی را بوسه ای کشدار مهمان کنم.
جنوبِ خاکستری
1398/05/02
September 14, 2021
خب خب خب !
مثل تمام چیزهای خوب، معاشقه با این کتاب هم تموم شد. (اما عزیزم قول میدم همیشه و همه جا بهت فکر کنم و مطمعنم یاد لحظههای قشنگمون تا آخرین روز زندگی پشتمو میلرزونه.)
اول از همه برای اینکه دلتون بسوزه بگم که این کتابم هدیه بود 🥳
در ادامه عرض کنم، من تابحال کتابی درمورد هنر نخونده بودم و بنابراین نمیتونم مقایسه ای کنم. با ازن وجود از مطالعه این کتاب لذت فوق العاده زیادی بردم و چیزهای زیادی یادگرفتم و حتی عاشق نقاشی هم شدم. خوندن کتاب سبکهای ادبی به موازات این کتاب( اتفاقی بود) خیلی بهم در درک و فهم سبکهای هنری و مفاهیم کمک کرد. کتاب خیلی منظم و ساده نوشته شده. فصلها باهم ارتباط دارن وهمدیگه رو تکمیل میکنن. فلاش بکهای بجا، توضیحاتی که خواننده رو به گوگل کردن و یادگیری بیشتر تشویق میکنه، از نقاط قوت کتابه .
از نقاط ضعف کتاب هم تصاویر به شدت سانسور شده و ناقصه و جاهایی هم اسم اثر هست ولی تصویری ازش وجود نداره.
کتاب گرونیه، آرزو میکنم همه بتونید بخرید و توی کتابخونه داشته باشید. چون واقعا کتاب قشنگ و باارزشی عه.
مثل تمام چیزهای خوب، معاشقه با این کتاب هم تموم شد. (اما عزیزم قول میدم همیشه و همه جا بهت فکر کنم و مطمعنم یاد لحظههای قشنگمون تا آخرین روز زندگی پشتمو میلرزونه.)
اول از همه برای اینکه دلتون بسوزه بگم که این کتابم هدیه بود 🥳
در ادامه عرض کنم، من تابحال کتابی درمورد هنر نخونده بودم و بنابراین نمیتونم مقایسه ای کنم. با ازن وجود از مطالعه این کتاب لذت فوق العاده زیادی بردم و چیزهای زیادی یادگرفتم و حتی عاشق نقاشی هم شدم. خوندن کتاب سبکهای ادبی به موازات این کتاب( اتفاقی بود) خیلی بهم در درک و فهم سبکهای هنری و مفاهیم کمک کرد. کتاب خیلی منظم و ساده نوشته شده. فصلها باهم ارتباط دارن وهمدیگه رو تکمیل میکنن. فلاش بکهای بجا، توضیحاتی که خواننده رو به گوگل کردن و یادگیری بیشتر تشویق میکنه، از نقاط قوت کتابه .
از نقاط ضعف کتاب هم تصاویر به شدت سانسور شده و ناقصه و جاهایی هم اسم اثر هست ولی تصویری ازش وجود نداره.
کتاب گرونیه، آرزو میکنم همه بتونید بخرید و توی کتابخونه داشته باشید. چون واقعا کتاب قشنگ و باارزشی عه.
July 30, 2011
The Story of Art is a handy little survey of art history, primarily but not exclusively western art, from cave paintings and primitive sculptures to modern architecture and pop art. It is 500 pages of text and that many pages of well synchronized color plates in a smart pocket edition by Phaidon. Twenty-eight chapters, mostly quite brief, but each a skillful, thoughtful rippling of the surface, with hints of depth and well-defined currents moving quickly and sure footedly through the eras and advances and changing perspectives on art and the role of the artist. Gombrich is more than knowledgeable and yet manages to condense without condescending or reducing his narrative to trivial choices. He brings the freshness that comes with the enthusiasm of discovery. Of course, what he is sharing is not new to him, but sharing the works and his insights with the reader is new and exciting to him, and the enthusiasm is infectious. The intended audience is younger readers than myself, high school and college age readers or adults new to art history. But I found the book not just enjoyable but helpful and insightful. Gombrich’s prose is clear and crisp, and often charming. Traveling through this great span of time with him is like taking a walk through all the great museums of the world with an elegantly minded expert at your elbow.
December 22, 2015
4.5/5
Η αλήθεια είναι ότι όταν το αγόρασα, ως βιβλίο αναφοράς για τη βιβλιοθήκη μας, δεν πίστευα ότι θα το διάβαζα ολόκληρο. Μετά το πρώτο ξεφύλλισμα, σκέφτηκα να ρίξω μια ματιά στην εισαγωγή. Και εκεί ήρθε η πρώτη έκπληξη καθώς αντί για τα συνήθη ακαταλαβίστικα και βαθυστόχαστα, που διαβάζουμε σε άρθρα και κριτικές για την Τέχνη, συνάντησα έναν λόγο απλό, μεστό και στραμμένο στον απλό αναγνώστη. Λίγο, λίγο, λοιπόν το προχωρούσα ανάμεσα από άλλα αναγνώσματα και χωρίς να το καταλάβω, είχα περάσει το 1/3 του βιβλίου. Από ένα σημείο και μετά του αφιέρωσα εξ ολοκλήρου την προσοχή μου και ομολογώ πως το ευχαριστήθηκα! Βέβαια, μία ανάγνωση δεν φτάνει και συχνά θα πρέπει να ξαναγυρίζω σε συγκεκριμένα θέματα για να τα θυμηθώ αλλά πιστέψτε με αξίζει τον κόπο!
Η αλήθεια είναι ότι όταν το αγόρασα, ως βιβλίο αναφοράς για τη βιβλιοθήκη μας, δεν πίστευα ότι θα το διάβαζα ολόκληρο. Μετά το πρώτο ξεφύλλισμα, σκέφτηκα να ρίξω μια ματιά στην εισαγωγή. Και εκεί ήρθε η πρώτη έκπληξη καθώς αντί για τα συνήθη ακαταλαβίστικα και βαθυστόχαστα, που διαβάζουμε σε άρθρα και κριτικές για την Τέχνη, συνάντησα έναν λόγο απλό, μεστό και στραμμένο στον απλό αναγνώστη. Λίγο, λίγο, λοιπόν το προχωρούσα ανάμεσα από άλλα αναγνώσματα και χωρίς να το καταλάβω, είχα περάσει το 1/3 του βιβλίου. Από ένα σημείο και μετά του αφιέρωσα εξ ολοκλήρου την προσοχή μου και ομολογώ πως το ευχαριστήθηκα! Βέβαια, μία ανάγνωση δεν φτάνει και συχνά θα πρέπει να ξαναγυρίζω σε συγκεκριμένα θέματα για να τα θυμηθώ αλλά πιστέψτε με αξίζει τον κόπο!
March 21, 2016
بینظیره. حتا اگه به عنوان تفریح و علاقه هم بخونید، خستهتون نمیکنه، ناامیدتون نمیکنه، مهربونه، روزای خوبی میسازه براتون
February 10, 2020
Tam bir başucu kitabı, sanat ve sanat tarihi ile ilgili temel tanımları ve bilgileri gerektiği kadar veren bir kaynak kitap olduğu gibi bol görselleriyle okuyucunun ilgi seviyesini de arttıran bir geçiş kitabı da denebilir.
Kanımca okunması gereken kitaplar arasında ilk 100 içinde yer alır.
Kanımca okunması gereken kitaplar arasında ilk 100 içinde yer alır.
January 12, 2016
Από τα ωραιότερα βιβλία που βρίσκονται στη βι��λιοθήκη μου.Όσοι με γνωρίζουν ξέρουν ότι έχω βαθιά αγάπη για την τέχνη,έτσι μου έκαναν δώρο αυτό το βιβλίο.Δεν ήταν δύσκολο να το καταλάβουν ότι το ήθελα,τους είχα πάρει τα αυτιά.Είχα αποφασίσει να μάθω περισσότερα για την ιστορία της τέχνης και δεν μου αρκούσαν πλέον τα βιβλία των μεγάλων ζωγράφων η οι οδηγοί των μουσείων.Ένα βιβλίο κατανοητό με απλή γραφή ,που εύκολα ο αναγνώστης ξεκαθαρίζει με σειρά τις έννοιες και την χρονολογική εξέλιξη της τέχνης,ξαναβάζει σε μια χρονολογική σειρά γεγονότα και πρόσωπα που υπάρχουν συγκεχυμένα στο μυαλό μας.Το βιβλίο ανήκει σε εκείνα τα σπάνια βιβλία που μπορούν να ανοίξουν κόσμους ολόκληρους μπροστά στα μάτια σου και να σε ταξιδέψουν.Δεν χρειάζεται να είσαι ειδήμων για να μπορέσεις να το απολαύσεις.O Gombrich επεξηγεί με ουσιαστικό τρόπο αρκετά σύνθετα ζητήματα.Το Χρονικό της Τέχνης οφείλει τη μοναδική δημοτικότητά του στην άμεση και απλή γραφή του.Ένα βιβλίο που το προτείνω ανεπιφύλακτα.
February 23, 2017
Gombrich's Story of Art is a great survey (western-oriented however) of art for those who wish to know the big names and get familiar with some of the more common works. He covers all the various periods in a sufficient amount of detail without sounding pedantic or academic which is a challenge when explaining art history. I would just lament the lack of information about art in China, India,. S America and of course Africa, but that is kind of how Europeans have always viewed art, isn't it.
It remains nonetheless a great starter for someone who wants to get their feet wet.
It remains nonetheless a great starter for someone who wants to get their feet wet.
May 12, 2017
همیشه وقتی روبروی یه اثر هنری می ایستادم و نگاهش میکردم با خودم فکر میکردم باید به چه چیزهایی دقت کنم و دقیقا چه چیزی رو تحسین کنم که منو شگفت زده کنه؟ کم کم به اواسط کتاب که رسیدم انگار داشتم یه کتاب عاشقانه میخوندم و منتظر میموندم که دوباره نویسنده با اون دقت و ظرافت یه اثر رو توضیح بده و من محو اون قسمت های رنگی و عکس ها و هدف و مقصودی که اون هنرمند انقدر ظریف پای تابلو ریخته بشم.به من نشون داد اون تابلوای که شاید رو دیواراتاقم باشه یه موجود زنده است و صرفا باید بهش نگاه کرد، یعنی یاد گرفت که چگونه نگاه کرد تا در برابرت تبدیل به یک موجود زنده و واقعی بشه.تاریخ هنر صرف نظر از اون نگاهی که به تابلوها ومجسمه ها داره یک دید کلی از تغییر شخصیت انسان و جامعه شناسی و روانشناسی و پیچیدگی های انسان در طول زمان رو میده .این کتاب بیشتر شبیه یک سفر بود یه سفر هیجان انگیز.
September 14, 2019
I should preface everything I say with a general caveat: I am a novice in the world of art, which is the reason I picked up this book in the first place. Although I often drew as a child, I was more interested in schematic, technical drawings than anything you could call ‘art’. And, despite my keen appreciation of music and fiction, I’ve always had the visual equivalent of a ‘tin ear’. I could stand in front of a masterpiece and be more interested in what I just ate for lunch.
So with that shameful admission out of the way, on to the review.
In a book such as this, there are bound to be almost as many people disappointed as impressed. It’s the curse of the writer of survey books: to reduce the scope of the material down to the size of one volume, enormous omissions are inevitable. If sales alone are the to be the rubric, then Gombrich must be considered a tremendous success; nevertheless, many whose favorite paintings and sculptures were passed over without mention or comment will likely be irked. (It should also be said that his treatment of ‘primitive’ art is hopelessly uninformed and, despite his best efforts, condescending. Additionally, this book hardly touches on non-European art.)
Due to my general ignorance, I was none too bothered by this. In fact, it was just what the doctor ordered. Gombrich sweeps the reader through Western history, allowing just enough time for some quick rubber-necking at the sites along the way. What you get is a brief who’s who, and the general lay of the land. Of course, anyone with an even moderate interest in art history will have to fill in the quite sizable gaps left by this method, but that’s to be expected.
The only book somewhat similar to The Story of Art I've read is Revolution in the Head, by Ian MacDonald—a song-by-song analysis and critique of the Beatles’s music. That book (highly recommended) is astounding because MacDonald’s ears are so frighteningly acute. Although I have musical training and have been listening to the Beatles since my youth, MacDonald makes you hear their music in new and exciting ways, opening up a whole new aural world.
Gombrich does the same thing, but to a lesser extent, with the history of art. He has a keen eye; and, more impressive, he is able to render technical analysis into the plainest of plain prose. The reader’s mind is not burdened by the slew of art history terms that are thrown at undergraduates in introductory classes. Gombrich bypasses the linguistic apparatus and goes straight to what’s really important: the image on the canvass (or the form on the marble, etc.).
So, to bring this already-too-long review to a close, read The Story of Art for a clear, concise, and engaging introduction to the world of visual art. It’s not one-stop shopping. But then, what book is?
So with that shameful admission out of the way, on to the review.
In a book such as this, there are bound to be almost as many people disappointed as impressed. It’s the curse of the writer of survey books: to reduce the scope of the material down to the size of one volume, enormous omissions are inevitable. If sales alone are the to be the rubric, then Gombrich must be considered a tremendous success; nevertheless, many whose favorite paintings and sculptures were passed over without mention or comment will likely be irked. (It should also be said that his treatment of ‘primitive’ art is hopelessly uninformed and, despite his best efforts, condescending. Additionally, this book hardly touches on non-European art.)
Due to my general ignorance, I was none too bothered by this. In fact, it was just what the doctor ordered. Gombrich sweeps the reader through Western history, allowing just enough time for some quick rubber-necking at the sites along the way. What you get is a brief who’s who, and the general lay of the land. Of course, anyone with an even moderate interest in art history will have to fill in the quite sizable gaps left by this method, but that’s to be expected.
The only book somewhat similar to The Story of Art I've read is Revolution in the Head, by Ian MacDonald—a song-by-song analysis and critique of the Beatles’s music. That book (highly recommended) is astounding because MacDonald’s ears are so frighteningly acute. Although I have musical training and have been listening to the Beatles since my youth, MacDonald makes you hear their music in new and exciting ways, opening up a whole new aural world.
Gombrich does the same thing, but to a lesser extent, with the history of art. He has a keen eye; and, more impressive, he is able to render technical analysis into the plainest of plain prose. The reader’s mind is not burdened by the slew of art history terms that are thrown at undergraduates in introductory classes. Gombrich bypasses the linguistic apparatus and goes straight to what’s really important: the image on the canvass (or the form on the marble, etc.).
So, to bring this already-too-long review to a close, read The Story of Art for a clear, concise, and engaging introduction to the world of visual art. It’s not one-stop shopping. But then, what book is?
August 1, 2018
Italian/English review
🇮🇹 Non è perfetto, ha una visione prettamente occidentale, con qualche incursione nel mondo asiatico, africano e sudamericano. D’altra parte, lo stesso Gombrich spiega che non ha potuto inserire tutti i suoi ambiti di interesse in un volume che, nonostante queste mancanze, è riuscito nell’impresa di ricostruire una storia dell’arte almeno dell’occidente. Non ci si può lamentare, poi, che la parte dell’arte comunemente nota come “contemporanea” (quella dei musei modernissimi, per intenderci, fatta di action painting e installazioni) non sia tanto approfondita: è pur sempre un libro scritto nel 1950 e ampliato in parte negli anni successivi. A questo punto, io mi potrei lamentare del fatto che, per il manierismo, si siano usate al massimo due pagine, mentre in realtà ci sarebbe stato tanto da scrivere. Ma non sono qui per polemizzare con chi polemizza. Questo libro nasce come “prima lettura” per chi è a digiuno di arte, e quindi la sua funzione la compie appieno. Venire a conoscenza dell’arte fiamminga, dell’arte Mesopotamica o dell’arte precolombiana è bello, e più bello è capirne i significati, le cause e le conseguenze. Tutto questo lo permette la lettura del Gombrich. Anche chi ha studiato arte per anni troverà in queste pagine nuovi spunti di riflessione e nuovi approcci a temi triti e ritriti. Io, ad esempio, non avrei mai collegato Manet a Goya, ed invece l’autore mi mostra come questi artisti possano essere stati legati. Ecco, questa è la cosa bella di questo librone: aprire gli occhi, far conoscere e sperimentare, far interessare. Naturalmente, non si può pensare di uscire istruiti in tutta la storia dell’arte solo leggendo questo libro. Ma la sua cavolo di funzione il testo la fa, perché ti spinge a consultare altri documenti, altri saggi, ad andare per chiese e musei, alla ricerca del patrimonio mondiale della bellezza. Come dice Gombrich verso la fine, non è importate se trovate il vostro artista preferito e snobbate chi non gli assomiglia; l’importante è che capiate i movimenti dell’arte e della mente degli artisti, che riusciate a fare collegamenti, vedere i quadri con occhi nuovi.
Mi ricordo ancora, nella prefazione, come Gombrich descriva quelli che vanno in un museo, girano forsennati con la cartina alla mano cercando i capolavori e, nel momento in cui si trovano davanti all’opera, tracciano un segno sulla cartina e passano ad un’altra ricerca, senza guardare l’opera. Ecco, fatevi un piacere: la prossima volta che entrate in un museo o andare a visitare una chiesa, prendete la guida illustrata, tenetela in borsa, girovagate per le stanze senza cartina e, appena trovare un’opera che vi interessa, fermatevi lì davanti, pensate a quello che vedete, chiedetevi perché vi ha attirato. Magari riuscirete a capire le intenzioni dell’artista, la sua condizione sociale, la sua vita, le cose che ha attorno, la sua società. Poi, leggete la guida: probabilmente vi troverete quello che, nel vostro intimo, avete ipotizzato. Se non capite i collegamenti tra le opere, poi, sfoglierete libri come questo, capaci di dare panoramiche meravigliose sulla maggior parte delle epoche storiche. Buona visione.😊
———-
🇬🇧 It is not perfect, has a purely Western vision, with some incursion into the Asian, African and South American world. On the other hand, Gombrich himself explains that he was unable to include all his fields of interest in a volume that, despite these shortcomings, managed to rebuild an art history of western art, at least. We cannot complain, then, that the part of art commonly known as "contemporary" (that of ipermodern museums, to be clear, made of action painting and installations) is not so thorough: it is still a book written in 1950 and expanded in subsequent years. At this point, I could complain about the fact that, for mannerism, the author used only two pages, while in reality there would be so much to write. But I'm not here to argue with those who argue. This book is born as a "first reading" for those who are fasting for art, and therefore it fulfills its function fully. Getting to know Flemish art, Mesopotamian art or pre-Columbian art is beautiful, and it is better to understand its meanings, causes and consequences. Reading Gombrich’s books allows all of this. Even those who have studied art for years will find, in these pages, new food for thought and new approaches to tritium themes and portraits. For example, I would never have connected Manet to Goya, and instead the author shows me how these artists may have been linked. Here, this is the beautiful thing about this book: open your eyes, make known and experiment, get interested. Of course, one can not expect to get educated throughout the history of art just by reading this book. But the text does his function in the right way, because it leads you to consult other documents, other essays, to go to churches and museums, in search of the world heritage of beauty. As Gombrich says towards the end, it is not important if you find your favorite artist and snubbed who does not resemble him; the important thing is that you understand the movements of the artists' art and mind, that you manage to make connections, see the paintings with new eyes.
I still remember, in the preface, how Gombrich describes those who go to a museum, they go wild with the map in hand looking for the masterpieces and, when they are in front of the work, draw a mark on the map and leave the artifact, going on other research, without looking at the work. Here, do yourself a favor: the next time you enter a museum or go to visit a church, take the illustrated guide, keep it in your bag, wander through the rooms without a map and, as soon as you find a work that interests you, stop there , think about what you see, ask yourself why it attracted you. Maybe you will be able to understand the intentions of the artist, his social condition, his life, the things around him, his society. Then, read the guide: you will probably find what you have hypothesized in your mind. If you do not understand the connections between the works, then, you will browse books like this, capable of giving wonderful views on most of the historical periods. Happy vision.😊
🇮🇹 Non è perfetto, ha una visione prettamente occidentale, con qualche incursione nel mondo asiatico, africano e sudamericano. D’altra parte, lo stesso Gombrich spiega che non ha potuto inserire tutti i suoi ambiti di interesse in un volume che, nonostante queste mancanze, è riuscito nell’impresa di ricostruire una storia dell’arte almeno dell’occidente. Non ci si può lamentare, poi, che la parte dell’arte comunemente nota come “contemporanea” (quella dei musei modernissimi, per intenderci, fatta di action painting e installazioni) non sia tanto approfondita: è pur sempre un libro scritto nel 1950 e ampliato in parte negli anni successivi. A questo punto, io mi potrei lamentare del fatto che, per il manierismo, si siano usate al massimo due pagine, mentre in realtà ci sarebbe stato tanto da scrivere. Ma non sono qui per polemizzare con chi polemizza. Questo libro nasce come “prima lettura” per chi è a digiuno di arte, e quindi la sua funzione la compie appieno. Venire a conoscenza dell’arte fiamminga, dell’arte Mesopotamica o dell’arte precolombiana è bello, e più bello è capirne i significati, le cause e le conseguenze. Tutto questo lo permette la lettura del Gombrich. Anche chi ha studiato arte per anni troverà in queste pagine nuovi spunti di riflessione e nuovi approcci a temi triti e ritriti. Io, ad esempio, non avrei mai collegato Manet a Goya, ed invece l’autore mi mostra come questi artisti possano essere stati legati. Ecco, questa è la cosa bella di questo librone: aprire gli occhi, far conoscere e sperimentare, far interessare. Naturalmente, non si può pensare di uscire istruiti in tutta la storia dell’arte solo leggendo questo libro. Ma la sua cavolo di funzione il testo la fa, perché ti spinge a consultare altri documenti, altri saggi, ad andare per chiese e musei, alla ricerca del patrimonio mondiale della bellezza. Come dice Gombrich verso la fine, non è importate se trovate il vostro artista preferito e snobbate chi non gli assomiglia; l’importante è che capiate i movimenti dell’arte e della mente degli artisti, che riusciate a fare collegamenti, vedere i quadri con occhi nuovi.
Mi ricordo ancora, nella prefazione, come Gombrich descriva quelli che vanno in un museo, girano forsennati con la cartina alla mano cercando i capolavori e, nel momento in cui si trovano davanti all’opera, tracciano un segno sulla cartina e passano ad un’altra ricerca, senza guardare l’opera. Ecco, fatevi un piacere: la prossima volta che entrate in un museo o andare a visitare una chiesa, prendete la guida illustrata, tenetela in borsa, girovagate per le stanze senza cartina e, appena trovare un’opera che vi interessa, fermatevi lì davanti, pensate a quello che vedete, chiedetevi perché vi ha attirato. Magari riuscirete a capire le intenzioni dell’artista, la sua condizione sociale, la sua vita, le cose che ha attorno, la sua società. Poi, leggete la guida: probabilmente vi troverete quello che, nel vostro intimo, avete ipotizzato. Se non capite i collegamenti tra le opere, poi, sfoglierete libri come questo, capaci di dare panoramiche meravigliose sulla maggior parte delle epoche storiche. Buona visione.😊
———-
🇬🇧 It is not perfect, has a purely Western vision, with some incursion into the Asian, African and South American world. On the other hand, Gombrich himself explains that he was unable to include all his fields of interest in a volume that, despite these shortcomings, managed to rebuild an art history of western art, at least. We cannot complain, then, that the part of art commonly known as "contemporary" (that of ipermodern museums, to be clear, made of action painting and installations) is not so thorough: it is still a book written in 1950 and expanded in subsequent years. At this point, I could complain about the fact that, for mannerism, the author used only two pages, while in reality there would be so much to write. But I'm not here to argue with those who argue. This book is born as a "first reading" for those who are fasting for art, and therefore it fulfills its function fully. Getting to know Flemish art, Mesopotamian art or pre-Columbian art is beautiful, and it is better to understand its meanings, causes and consequences. Reading Gombrich’s books allows all of this. Even those who have studied art for years will find, in these pages, new food for thought and new approaches to tritium themes and portraits. For example, I would never have connected Manet to Goya, and instead the author shows me how these artists may have been linked. Here, this is the beautiful thing about this book: open your eyes, make known and experiment, get interested. Of course, one can not expect to get educated throughout the history of art just by reading this book. But the text does his function in the right way, because it leads you to consult other documents, other essays, to go to churches and museums, in search of the world heritage of beauty. As Gombrich says towards the end, it is not important if you find your favorite artist and snubbed who does not resemble him; the important thing is that you understand the movements of the artists' art and mind, that you manage to make connections, see the paintings with new eyes.
I still remember, in the preface, how Gombrich describes those who go to a museum, they go wild with the map in hand looking for the masterpieces and, when they are in front of the work, draw a mark on the map and leave the artifact, going on other research, without looking at the work. Here, do yourself a favor: the next time you enter a museum or go to visit a church, take the illustrated guide, keep it in your bag, wander through the rooms without a map and, as soon as you find a work that interests you, stop there , think about what you see, ask yourself why it attracted you. Maybe you will be able to understand the intentions of the artist, his social condition, his life, the things around him, his society. Then, read the guide: you will probably find what you have hypothesized in your mind. If you do not understand the connections between the works, then, you will browse books like this, capable of giving wonderful views on most of the historical periods. Happy vision.😊
December 27, 2017
Yedi yüz sayfalık bu başyapıt hakkında konuşmak kolay değil. Lokasyon değişikliği sebebiyle aylarca okuyamadım; insanın yanında taşıması için de ağırlığı pek makul olan bir kitap olmadığından bitirmem uzun sürdü.
Kitabın en önemli özelliği gidip bu eserleri tek tek yerinde inceleme isteğini tavan yaptırması. Kitapta fotoğraflanan eserlerin bir kısmını kendi gözlerimle görebildiğim için mutlu olmuşken bundan sonraki müze gezilerimde önceden bu kitabı bir karıştırıp “burada da bunu görmek lazım” demem çok muhtemel bundan böyle.
Bunların yanında, kitapta benim için, günümüze ulaşan pek çok Antik Yunan/Roma heykelinin aslında -kendi dönemlerinde bile- replikadan ibaret olması, onların vakt-i zamanında tıpkı Endülüs Sarayları gibi renkli tasarlanmış olması, ilk Empresyonistlerin geleneğe sıkı sıkıya bağlı olan otoriter sanat okullarına karşı verdikleri mücadeleler gibi pek çok yeni bilgi vardı. Hatta o zorlu mücadeleden haberdar olunca modern ve post-modern sanata karşı biraz daha insaflı olmaya karar verdim. 1600’lü yıllarda bile İtalya’daki sanat okullarında artık üretilebilecek yeni bir teori, aşılacak bir perspektifin kalmadığına dair inanç yaygınlaşmış. İnsanlar o tarihte Avrupa’da ‘resim sanatını nasıl daha fazla geliştirebiliriz’ diye münazaralar yaparken başka milletlerin (misal bizim) o tarihlerde neler yapıyor olduğuna daha dikkatle bakmak gerekir. 1600’lerde doruğa ulaştığı ve üzerine bir şey eklenemeyeceği düşünüldüğü halde, sanatçılar her seferinde yeni bir şey katmayı ve bir önceki anlayışı aşmayı başaracak buluşlarla gelmişler. Neredeyse doğa-üstü sayılabilecek bu çabanın tarihine bakmak benim için heyecan verici oldu. İyi ki Gombrich bu kitabı yazmış. İyi ki ben onu sahaftan düşürmüşüm : ) Başka sanat tarihi kitapları ile bu konuya devam etmek istiyorum.
Kitabın en önemli özelliği gidip bu eserleri tek tek yerinde inceleme isteğini tavan yaptırması. Kitapta fotoğraflanan eserlerin bir kısmını kendi gözlerimle görebildiğim için mutlu olmuşken bundan sonraki müze gezilerimde önceden bu kitabı bir karıştırıp “burada da bunu görmek lazım” demem çok muhtemel bundan böyle.
Bunların yanında, kitapta benim için, günümüze ulaşan pek çok Antik Yunan/Roma heykelinin aslında -kendi dönemlerinde bile- replikadan ibaret olması, onların vakt-i zamanında tıpkı Endülüs Sarayları gibi renkli tasarlanmış olması, ilk Empresyonistlerin geleneğe sıkı sıkıya bağlı olan otoriter sanat okullarına karşı verdikleri mücadeleler gibi pek çok yeni bilgi vardı. Hatta o zorlu mücadeleden haberdar olunca modern ve post-modern sanata karşı biraz daha insaflı olmaya karar verdim. 1600’lü yıllarda bile İtalya’daki sanat okullarında artık üretilebilecek yeni bir teori, aşılacak bir perspektifin kalmadığına dair inanç yaygınlaşmış. İnsanlar o tarihte Avrupa’da ‘resim sanatını nasıl daha fazla geliştirebiliriz’ diye münazaralar yaparken başka milletlerin (misal bizim) o tarihlerde neler yapıyor olduğuna daha dikkatle bakmak gerekir. 1600’lerde doruğa ulaştığı ve üzerine bir şey eklenemeyeceği düşünüldüğü halde, sanatçılar her seferinde yeni bir şey katmayı ve bir önceki anlayışı aşmayı başaracak buluşlarla gelmişler. Neredeyse doğa-üstü sayılabilecek bu çabanın tarihine bakmak benim için heyecan verici oldu. İyi ki Gombrich bu kitabı yazmış. İyi ki ben onu sahaftan düşürmüşüm : ) Başka sanat tarihi kitapları ile bu konuya devam etmek istiyorum.
April 28, 2023
برای افرادی که عاشق تاریخن این کتاب مامن جذابیه!
April 22, 2021
Το πρώτο που μου συνέβη, μόλις τελείωσα αυτό το συγκλονιστικό βιβλίο, ήταν να συνειδητοποιήσω έκπληκτος το πόσο ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε οι περισσότεροι για την Τέχνη. Και φυσικά ούτε καν μας περνάει κάτι τέτοιο από το μυαλό μας μέχρι την στιγμή που πέφτει ένα τέτοιο βιβλίο στα χέρια μας.
April 1, 2016
Autodidatti di tutto il mondo, uniamoci
Antefatto: al Liceo, in un impeto autonomista, la mia professoressa di disegno decise di saltare il programma triennale di storia dell'arte, consentendomi di beneficiare di cinque anni di proiezioni ortogonali (ricalcate alla finestra dalle tavole altrui).
Questo era l'alibi.
Fino ai 30 anni circa non mi sono mai molto interessato d'arte, fino a un ponte del Primo Maggio trascorso tra Siena e Arezzo. Da lì, resomi conto di quel che mi ero perso, ho cominciato a girare per chiese, mostre e musei, rincorrendo la mia ignoranza, la quale ha il passo spedito di una siepista etiope.
La Storia di Gombrich è il libro che avrei dovuto leggere appena tornato da Siena, perchè è il sogno realizzato di qualsiasi autodidatta.
E' scritto benissimo: avvicente come Dumas, vi farà fare il tifo per il vostro artista preferito.
Si legge facilmente: Gombrich da vero maestro non solo sa, ma sa spiegare (con tanti saluti a quel detto cretino per cui "chi sa fare fa, chi non sa fare insegna").
Infine, è disseminato di spunti su cui costruire altre letture e, soprattutto, visite a luoghi e opere.
Le idee di base del libro mi paiono in estrema sintesi queste.
La storia dell'arte è in realtà storia degli artisti. Fino alla fine dell'800, è la storia del rapporto tra l'osservazione della natura e la sua riproduzione, più o meno fedele. Gombrich esamina il complicato andirivieni tra i diversi scopi che l'arte si è prefissa nei secoli, con pagine per me illuminanti sull'arte antica (breaking news: gli egizi dipingevano le persone "di sbieco" per uno scopo preciso, non perchè non erano capaci di farle meglio).
Dall'Impressionismo in poi, inizia la sfida degli artisti con i problemi formali dell'arte, che a poco a poco prevalgono sul soggetto. A questo proposito, ho trovato affascinante il discorso che l'autore fa sulla differenza tra "riprodurre ciò che si vede" e "riprodurre ciò che si sa di vedere". In breve, ai pittori accademici che dipingevano in studio, un impressionista avrebbe fatto notare che, così facendo, ritraevano ciò che la loro mente, la loro cultura sapevano, ma non ciò che realmente vede l'occhio umano (ossia, i colori, il movimento, la luce). Da questa prospettiva, avevano qualche buona ragione Monet e soci quando dicevano di essere loro i veri naturalisti e non i paesaggisti come Poussin.
Nella parte finale, inevitabilmente influenzata dall'essere quasi cronaca, Gombrich sviluppa alcune riflessioni sull'arte contemporanea.
In conclusione, Autodidatti di tutto il mondo, uniamoci, non abbiamo da perdere altro che le catene della nostra ignoranza!
(Noterella editoriale, per la quale giuro che la Phaidon non mi passa una mancia: data la qualità e soprattutto l'importanza delle foto per la piena fruibilità del testo, consiglierei di investire la sommetta di € 40 circa nell'edizione rilegata e patinata, ne vale la pena)
Bonus Track: interessante sito che raccoglie molto materiale su Gombrich
http://gombrich.co.uk/
Antefatto: al Liceo, in un impeto autonomista, la mia professoressa di disegno decise di saltare il programma triennale di storia dell'arte, consentendomi di beneficiare di cinque anni di proiezioni ortogonali (ricalcate alla finestra dalle tavole altrui).
Questo era l'alibi.
Fino ai 30 anni circa non mi sono mai molto interessato d'arte, fino a un ponte del Primo Maggio trascorso tra Siena e Arezzo. Da lì, resomi conto di quel che mi ero perso, ho cominciato a girare per chiese, mostre e musei, rincorrendo la mia ignoranza, la quale ha il passo spedito di una siepista etiope.
La Storia di Gombrich è il libro che avrei dovuto leggere appena tornato da Siena, perchè è il sogno realizzato di qualsiasi autodidatta.
E' scritto benissimo: avvicente come Dumas, vi farà fare il tifo per il vostro artista preferito.
Si legge facilmente: Gombrich da vero maestro non solo sa, ma sa spiegare (con tanti saluti a quel detto cretino per cui "chi sa fare fa, chi non sa fare insegna").
Infine, è disseminato di spunti su cui costruire altre letture e, soprattutto, visite a luoghi e opere.
Le idee di base del libro mi paiono in estrema sintesi queste.
La storia dell'arte è in realtà storia degli artisti. Fino alla fine dell'800, è la storia del rapporto tra l'osservazione della natura e la sua riproduzione, più o meno fedele. Gombrich esamina il complicato andirivieni tra i diversi scopi che l'arte si è prefissa nei secoli, con pagine per me illuminanti sull'arte antica (breaking news: gli egizi dipingevano le persone "di sbieco" per uno scopo preciso, non perchè non erano capaci di farle meglio).
Dall'Impressionismo in poi, inizia la sfida degli artisti con i problemi formali dell'arte, che a poco a poco prevalgono sul soggetto. A questo proposito, ho trovato affascinante il discorso che l'autore fa sulla differenza tra "riprodurre ciò che si vede" e "riprodurre ciò che si sa di vedere". In breve, ai pittori accademici che dipingevano in studio, un impressionista avrebbe fatto notare che, così facendo, ritraevano ciò che la loro mente, la loro cultura sapevano, ma non ciò che realmente vede l'occhio umano (ossia, i colori, il movimento, la luce). Da questa prospettiva, avevano qualche buona ragione Monet e soci quando dicevano di essere loro i veri naturalisti e non i paesaggisti come Poussin.
Nella parte finale, inevitabilmente influenzata dall'essere quasi cronaca, Gombrich sviluppa alcune riflessioni sull'arte contemporanea.
In conclusione, Autodidatti di tutto il mondo, uniamoci, non abbiamo da perdere altro che le catene della nostra ignoranza!
(Noterella editoriale, per la quale giuro che la Phaidon non mi passa una mancia: data la qualità e soprattutto l'importanza delle foto per la piena fruibilità del testo, consiglierei di investire la sommetta di € 40 circa nell'edizione rilegata e patinata, ne vale la pena)
Bonus Track: interessante sito che raccoglie molto materiale su Gombrich
http://gombrich.co.uk/
November 28, 2011
Just a dozen or so pages into this book, I knew that it was one I wish I would have had access to when I was first seriously exposed to art. While in many respects, it is a conservative textbook (being first published in 1950), it is fundamentally meant for someone who has little to no previous formal contact with art history. Of course, if you have some, this can make you seriously engage some of your previously held assumptions about what you like and why you like it, but I got the distinct impression while reading that it was meant to initiate a teenager – a teenager who very much reminded of me of myself – into a whole new world.
The inclusions and exclusions of certain artists are, of course, always arbitrary. However, Gombrich’s choices do not deviate too much from a standard art history text. What particularly drew me to the book was what I perceived to be its inordinate focus on medieval and especially Renaissance art. Of the twenty-eight chapters included in the book, about five mostly focus on Western medieval images (6 and 8-11). Another six chapters (13-18) focus on the art of the Western Renaissance. Most surveys of art history to which I had been previously exposed paid scant attention to medieval art and they sometimes did not give the Renaissance the space that I felt it deserved. There is no doubt the medieval and Renaissance art Gombrich’s pet periods here (and, admittedly, they’re mine, too.)
What makes it so special is that, instead of spending the first chapter in an abstract exercise of thinking about what “Art” is, he forces you over and over again to take the art on its own terms. While discussing the various visual perspectives painted by the artist of “The Garden of Nebamun,” he says: “To us reliefs and wall-paintings provide an extraordinarily vivid picture of life as it was lived in Egypt thousands of years ago. And yet, looking at them for the first time, one may find them rather bewildering. The reason is that the Egyptian painters had a very different way from ours of representing real life. Perhaps this is connected with the different purpose their paintings had to serve. What mattered most was not prettiness but completeness. It was the artists’ task to preserve everything as clearly and permanently as possible. So they did not set out to sketch nature as it appeared to them from any fortuitous angle” (p. 60). It is the occasional insight like this that makes the book most worthwhile for a neophyte. After all, how many of us have measured something we saw by the standards of our particular narrow time and place? He really drives home the point that thinking about art seriously means thinking about other perspectives (both literally and figuratively), other preoccupations, and other aesthetic modus operandi. This is a lesson that should be lost on none of us, about art, or about anything else.
The inclusions and exclusions of certain artists are, of course, always arbitrary. However, Gombrich’s choices do not deviate too much from a standard art history text. What particularly drew me to the book was what I perceived to be its inordinate focus on medieval and especially Renaissance art. Of the twenty-eight chapters included in the book, about five mostly focus on Western medieval images (6 and 8-11). Another six chapters (13-18) focus on the art of the Western Renaissance. Most surveys of art history to which I had been previously exposed paid scant attention to medieval art and they sometimes did not give the Renaissance the space that I felt it deserved. There is no doubt the medieval and Renaissance art Gombrich’s pet periods here (and, admittedly, they’re mine, too.)
What makes it so special is that, instead of spending the first chapter in an abstract exercise of thinking about what “Art” is, he forces you over and over again to take the art on its own terms. While discussing the various visual perspectives painted by the artist of “The Garden of Nebamun,” he says: “To us reliefs and wall-paintings provide an extraordinarily vivid picture of life as it was lived in Egypt thousands of years ago. And yet, looking at them for the first time, one may find them rather bewildering. The reason is that the Egyptian painters had a very different way from ours of representing real life. Perhaps this is connected with the different purpose their paintings had to serve. What mattered most was not prettiness but completeness. It was the artists’ task to preserve everything as clearly and permanently as possible. So they did not set out to sketch nature as it appeared to them from any fortuitous angle” (p. 60). It is the occasional insight like this that makes the book most worthwhile for a neophyte. After all, how many of us have measured something we saw by the standards of our particular narrow time and place? He really drives home the point that thinking about art seriously means thinking about other perspectives (both literally and figuratively), other preoccupations, and other aesthetic modus operandi. This is a lesson that should be lost on none of us, about art, or about anything else.
February 18, 2023
قصد داشتم مفصل بنویسم ولی این قدر پشتِ گوش انداختم که چند ماهی گذشت و حالا از حال و هوای کتاب خارج شدم.
برای آشناییِ اوّلیه با تاریخِ هنر مناسب است. پر از تصاویرِ زیباست. میتوانست مفصلتر باشد. فصولِ آخر که مربوط به هنر مدرن است کمی نامسنجم هستند. قلمِ نویسنده شیواست. ترجمه روان است.
برای آشناییِ اوّلیه با تاریخِ هنر مناسب است. پر از تصاویرِ زیباست. میتوانست مفصلتر باشد. فصولِ آخر که مربوط به هنر مدرن است کمی نامسنجم هستند. قلمِ نویسنده شیواست. ترجمه روان است.
April 22, 2020
یک جایی لابلای جملات کم نظیر کتاب نوشته بود " با خواندن این کتاب مطمئنا روشنفکر نخواهید شد"، این را باید اضافه کنم که ولی قطعا بارها دید شما را نسبت به سبک های مختلف هنری باز میکند.
بزرگترین مزیتش بی طرفی در روایت است.و اینکه من به شخصه برخی تابلو ها یا سبک های هنری در نظرم مسخره جلوه میکردند، این کتاب با نگرش جدیدی(برای من ) که داره، کمک خیلی خوبی در این راستا کرد که بی طرف و به دور از تعصب نگاه کنم و بیاندیشم.
مزیت دیگه اش هم اینه که "تاریخ" هنر نیست! "داستان" هنره. ( ننوشته history؛ نوشته story!) که شاید مترجم خیلی این تفاوت براش مهم نبوده.
زیبا بود در کل.
بزرگترین مزیتش بی طرفی در روایت است.و اینکه من به شخصه برخی تابلو ها یا سبک های هنری در نظرم مسخره جلوه میکردند، این کتاب با نگرش جدیدی(برای من ) که داره، کمک خیلی خوبی در این راستا کرد که بی طرف و به دور از تعصب نگاه کنم و بیاندیشم.
مزیت دیگه اش هم اینه که "تاریخ" هنر نیست! "داستان" هنره. ( ننوشته history؛ نوشته story!) که شاید مترجم خیلی این تفاوت براش مهم نبوده.
زیبا بود در کل.
August 16, 2019
El libro “La historia del arte” es un clásico en la materia. Publicado por primera vez en 1950 lleva más de 7 millones de copias vendidas.
Desde mi punto de vista, sin haber leído nunca antes un ejemplar de este tópico, es una excelente manera de entrar en el mundo artístico.
Con lenguaje accesible vamos pasando desde el arte primitivo hasta mitad del siglo XX.
El último capítulo, que no se encontraba en la primera edición, trata de actualizar la obra y es el más difícil de abordar ya que incluye opiniones del autor sobre el arte en nuestros días y ahí me entreveré un poco.
La edición de Phaidon es impecable, páginas de excelente calidad, incluso con ilustraciones desplegables. La contra, el peso del libraco, saqué músculos leyendo.
Es un libro puerta, te hace pensar y querer entrar a leer más material. Peligroso.
Desde mi punto de vista, sin haber leído nunca antes un ejemplar de este tópico, es una excelente manera de entrar en el mundo artístico.
Con lenguaje accesible vamos pasando desde el arte primitivo hasta mitad del siglo XX.
El último capítulo, que no se encontraba en la primera edición, trata de actualizar la obra y es el más difícil de abordar ya que incluye opiniones del autor sobre el arte en nuestros días y ahí me entreveré un poco.
La edición de Phaidon es impecable, páginas de excelente calidad, incluso con ilustraciones desplegables. La contra, el peso del libraco, saqué músculos leyendo.
Es un libro puerta, te hace pensar y querer entrar a leer más material. Peligroso.
January 2, 2019
É na arte que o homem se ultrapassa definitivamente.
— Simone de Beauvoir
Ter lido a História da Arte — desde a pré-história até meados do Século XX — com o mesmo entusiasmo, prazer e emoção com que leio um grande e bom romance, não se deve a alguma queda que eu possa ter para ler livros técnicos ou de estudo, mas sim à forma como está escrito e apresentado: numa linguagem simples, sem explicações exaustivas; com várias imagens de obras de arte, acompanhadas de uma análise sumária; pequenos resumos da vida profissional de vários artistas e das suas "lutas" criativas.
Esta obra, para mim, só tem um pequeno defeito: entre dezenas de pintores, escultores e arquitetos não há uma única mulher artista, apenas modelos. Tomo, então, a liberdade de as incluir neste meu modesto comentário.
A arte não pode ser política, nem sujeição social, nem glosa duma ideia que faz época; nem mesmo pode estar de qualquer forma aliada ao conceito «progresso». É algo mais. É o próprio alento humano para lá da morte de todas as quimeras, da fadiga de todas as perguntas sem solução.
— Agustina Bessa-Luís
Artemisia Gentileschi nasceu em Roma em 1593 e morreu em Nápoles em 1656. Foi a primeira mulher a tornar-se membro da Academia de Belas Artes de Florença. A sua arte progressista, e hoje considerada feminista, foi ofuscada por ter participado activamente no julgamento de Agostino Tassi, um pintor que a estuprou.
Num dos seus quadros mais famosos representa-se a si própria como a alegoria da Pintura, algo que os pintores homens não poderiam fazer, já que esta figura sempre foi representada por uma mulher.
(Informação copiada da Wikipedia)
[Artemisa Gentileschi, Self-Portrait as the Allegory of Painting (1638-1639). Óleo sobre tela, 98,6 × 75,2 cm.]
Camille Claudel (1864-1943) foi uma escultora francesa. Teve um relacionamento com Rodin, o qual tinha dificuldade em aceitar o talento da aluna e amante. Camille dependia financeiramente da família e, após a morte do pai, o irmão — o poeta Paul Claudel —, sobre o pretexto de ser esquizofrénica, internou-a num hospital psiquiátrico. Os médicos tentaram dar-lhe alta várias vezes mas a mãe e o irmão recusaram. Viveu encarcerada, até à sua morte, durante trinta anos; nunca recebeu a visita da mãe e o irmão foi vê-la sete vezes.
A sua obra só foi reconhecida pela sua originalidade décadas após a sua morte.
[Camille Claudel, L'âge mur (1898-1913). Escultura em bronze.]
Nota: o pequeno texto da descrição de Artemisa e Camille não exemplificam, de forma alguma, o que Gombrich faz neste livro. Eu, incapaz de debitar o que quer que seja sobre Arte, limitei-me à "coscuvilhice".
August 20, 2022
seneler evvel aldığım kitabı erteleye erteleye anca bu sene okuyabildim, aslında daha önceleri bitirebilirdim -o kadar akıcıydı ki- ancak ben tadını çıkartmak istedim. tek keşkem ertelemem üzerine. neyse zamanı şimdi gelmiş diyelim 😌
July 12, 2007
The title of this book should be "The Story of Western Art," because that is what 95% of this book is. Western Art. The "Primitive Art," "Looking Eastwards" and "Modernism" section are an insult and should have been left out of the text along with his random snide comments.
Othewise, this makes a nice commentary on Western Art. It's enthusiastic and reads like a "story."
Othewise, this makes a nice commentary on Western Art. It's enthusiastic and reads like a "story."
June 7, 2017
Από τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει!Προσωπικά είχα αρκετή επαφή με την τέχνη πριν το διαβάσω πράγμα που με ώθησε να παω και στο τμήμα ιστορίας και αρχαιολογίας.Τα σχετικά με την τέχνη βιβλία που διαβάζω είναι εκείνα της Τaschen και οι οδηγοί μουσείων που διατείθενται στα βιβλιοπωλεία "Πρωτοπορία"(τα συστήνω ανεπιφύλακτα για κάθε φιλοτεχνο)Όμως ποτέ δεν είχα την ευκαιρία να διαβασω μια ολοκληρωμένη πραγματεία περί τέχνης,με αποτέλεσμα να ασχολούμαι συνεχώς με συγκεκριμένα κινήματα(αναγέννηση,μπαρόκ,ρομαντισμός) και συγκεκριμένους καλλιτέχνες που μου άρεσαν(raffael,Caravaggio,Rubens).Με το βιβλίο αυτό γνώρισα καλύτερα πολλα αλλα κινήματα και καλλιτέχνες που παλαίοτερα τους αποκαλούσα το πολύ ελαιοχρωματιστες(ναι ήμουν τόσο προκατειλημμένη:( ).Ο συγγραφέας μας παρουσιάζει με τρόπο εναργή πως το ένα κίνημα γέννησε το άλλο με αφορμή τς προβλήματα που καλούνταν να επιλύσουν κάθε φόρα οι καλλιτέχνες.
Συν τοις άλλοις η γλώσσα του βιβλίου είναι απλή και κατανοητή(για αυτό το λόγο πολλοί ανόητοι κριτικοί το έθαψαν),ενώ η εικονογράφηση είναι πολύ στοχευμένη.
Ένα αληθινό στολίδι για κάθε βιβλιοθήκη που αξίζει να το διαβάσουν φιλόξενοι και μη!
Συν τοις άλλοις η γλώσσα του βιβλίου είναι απλή και κατανοητή(για αυτό το λόγο πολλοί ανόητοι κριτικοί το έθαψαν),ενώ η εικονογράφηση είναι πολύ στοχευμένη.
Ένα αληθινό στολίδι για κάθε βιβλιοθήκη που αξίζει να το διαβάσουν φιλόξενοι και μη!
Displaying 1 - 30 of 1,450 reviews